Beeld van de begroting

Dit is de gemeentelijke begroting van Zoeterwoude voor de jaren 2023 – 2026. De begroting voor komend jaar sluit met een positief saldo van € 37.000. Ook nu presenteren we weer een beeld waar we trots op kunnen zijn. 2023 is ook het eerste volledige jaar van een nieuwe coalitieperiode, onder de noemer 'Toekomst vraagt daadkracht'. In dit document leest u de beleidsvoornemens voor de komende periode. Deze zijn in lijn met ons coalitieakkoord, onze kernwaarden en met oog voor de verschillende belanghebbenden binnen onze gemeenten.

'Toekomst vraagt daadkracht', keuzes maken vanuit een goede basis

In het nieuwe coalitieakkoord voor 2022-2026 staat het maken van keuzes centraal. De gemeente staat voor grote opgaven. Daar werken we de komende jaren aan. Dankzij het solide financiële beleid van de gemeente vertrekken we vanuit een goede basis. Dit beleid zetten we voort, zodat we ook de komende tijd aan de slag kunnen met deze grote opgaven.

Samen doorwerken aan maatschappelijke opgaven

Wij willen onze maatschappelijke opgaven vormgeven samen met onze inwoners, bedrijven en andere belanghebbenden. Wij vinden het belangrijk hen te betrekken bij het maken van keuzes. Naast de nieuwe opgaven die op de gemeente afkomen zetten we ook de aanpak van bestaande opgaven (aangepast) voort. Daaraan geven we invulling binnen onze domeinen. In onderstaande tekst vindt u per domein een overzicht van de ontwikkelingen die wij zien binnen de verschillende (beleids)terreinen.

Domein Samenleving

We zorgen voor integrale toegang tot het sociaal domein

In 2023 willen wij starten met een sociaal team. Hierin werken de interne partners (Zorgloket (Wmo), loket Werk en Inkomen, Schuldhulpverlening) én de externe partners (Jeugdteam Leidse regio, Kwadraad, Stichting MEE en GGZ Rivierduinen) samen.

Maatschappelijk zorg wordt speerpunt van beleid

Met de doordecentralisatie van de maatschappelijke zorg per 1 januari 2023 start een jaren durende transformatie met consequenties voor inwoners, cliënten, professionals, aanbieders en gemeenten. HIeronder vallen Beschermd wonen en Maatschappelijke opvang. Met de ingezette veranderingen wordt beoogd goede zorg en ondersteuning te leveren voor (kwetsbare) inwoners: integraal, dichtbij en op maat. Samen met de gemeenten uit de Leidse regio voeren we systeemveranderingen door, zodat voorzieningen die cliënten nodig hebben geïntegreerd georganiseerd worden.

We geven uitvoering aan het herijkte lokale jeugdbeleid

De gemeente heeft haar lokale jeugdbeleid herijkt. Het lokale jeugdbeleid richt zich op jongeren tussen de 12 en 18 jaar die een hulp- en/of ondersteuningvraag hebben. De acties die hieruit voortkomen werken we in 2023 verder uit. We organiseren het voorveld, de jongerencoach en het (hulp)aanbod zo dicht bij de jeugdigen als mogelijk.

We werken aan een nieuwe nota Sociaal Beleid

In 2022 evalueerden wij de nota Sociaal Beleid 'Zoeterwoude Gelukkig en Gezond'. We werken in 2023 aan een nieuwe integrale nota sociaal beleid 2023-2026. In deze nieuwe nota besteden we ook aandacht aan actiepunten vanuit de landelijke nota volksgezondheid 2020-2024. En we betrekken de uitwerking van het Leefstijlakkoord hierbij. Het thema eenzaamheid krijgt speciale aandacht en het herziene vrijwilligersbeleid wordt onderdeel van deze nota.

Dementievriendelijke Zoeterwoude

In samenwerking met de professionele en de vrijwillige zorgverleners en de inwoners wil de gemeente Zoeterwoude een meer dementiebewuste (dementievriendelijkere) gemeente zijn. Steeds ouder wordende inwoners blijven zo lang mogelijk thuis wonen. Het aantal inwoners met een vorm van dementie (hierna genoemd: dementie) neemt met de vergrijzing steeds meer toe. Omdat het aantal inwoners met dementie groeit en oudere inwoners steeds langer thuis wonen, komen inwoners steeds vaker mensen met dementie tegen op straat. De bedoeling is om deze inwoners met dementie te ondersteunen in het zo lang mogelijk mee kunnen doen in de samenleving. In overleg met Alzheimer Nederland is er een uitvoeringsplan geschreven met activiteiten. Daar gaan we in 2023 mee aan de slag.

We willen een permanente oplossing voor het ruimtegebrek bij Het Avontuur

De noodlokalen bij Het Avontuur zijn in 2021 geplaatst. Wij onderzoeken de mogelijkheden om in 2023 tot een permanente oplossing te komen.

We gaan verder met de bouw van de nieuwe Bernardusschool

De voorbereidingen om te komen tot nieuwbouw van Basisschool Bernardus zal ook in 2023 nog aan de orde zijn.

We gaan aan de slag met het sport- en beweegbeleid

In samenspraak met onze leefstijlcoach gaan we het sportbeleid in Zoeterwoude beschrijven.

Domein Ruimtelijke Ontwikkeling

Wonen en huisvesting is ook in 2023 een belangrijk speerpunt

Daarbij richten wij ons op de primaire doelgroepen starters en senioren. Wij gaan onderzoeken hoe wij de doorstroming kunnen bevorderen. Mede in het kader van de ontwikkeling van opvang van asielzoekers, onderzoeken wij mogelijkheden voor flexwonen. Eind 2022 voerden wij een woonbehoefteonderzoek uit. De resultaten zijn mede bepalend voor onze gemeentelijke kwantitatieve en kwalitatieve discussie over (toekomstige) woningbouwlocaties.

Ook moeten we afwachten wat lokaal de effecten zijn van de Nationale Bouw- en Woonagenda en de provinciale woondeals. Met de actualisering van de Regionale Woonagenda Holland Rijnland (RWA HR) anticiperen wij daar al zo veel mogelijk op. De concept RWA HR wordt begin 2023 voor een zienswijze aan u voorgelegd. Wij kunnen nog niet inschatten wat dit voor de financiën en capaciteit betekent.

We staan klaar om met de Omgevingswet aan de slag te gaan

Als per 1 januari 2023 de Omgevingswet in werking treedt hebben we jaren van voorbereiding achter de rug. Na inwerkingtreding blijven we onze nieuwe omgevingsvisie regelmatig actualiseren en komt de focus te liggen op het opstellen van het omgevingsplan. De eerste stap is het vaststellen van het omgevingsplan voor het landelijk gebied. In de praktijk van de vergunningverlening verwachten we nog de nodige uitdaginge. Het betekent voor burgers en ondernemers ook een andere werkwijze waar we bij moeten helpen.

Onze bedrijventerreinen zijn lokaal én regionaal van belang

Ruimte in de Leidse regio is schaars. Daarom werken we aan ruimte voor bedrijven. Voor Keer-weer, Oosthoek en de Grote Polder is een specifieke aanpak. Hierbij werken we regionale afspraken uit. Behoud van ruimte voor bedrijven, ruimtelijk verdichten, verduurzaming en klimaatbestendigheid zijn sleutelwoorden.

In 2023 wordt in heel Zoeterwoude glasvezel aangelegd

Als eerste worden in de kernen Dorp en Rijndijk door een marktpartij glasvezel aangelegd. In het buitengebied legt de gemeente eerst mantelbuizen aan. Daarna wordt ook hier glasvezel aangelegd. Elk huishouden dat zich heeft aangemeld kan kosteloos een aansluiting krijgen. Ook de bedrijventerreinen Oosthoek/Rijneke Boulevard en Grote Polder worden “verglaasd”.

We blijven inzetten op duurzaamheid en energietransitie

De energiecrisis heeft grote gevolgen. Dit betekent dat continu moet worden ingezet op energiebesparing en energietransitie. Verwacht wordt dat hiervoor landelijke regelingen en subsidies beschikbaar komen. Onze inzet doen we daarbij naar de maat en schaal van Zoeterwoude. We zetten in op beschikbare en toekomstbestendige technieken. We onderzoeken geen nieuwe technieken op kosten van onze gemeente.

Domein Beheer en Bedrijfsvoering

De kwaliteit van onze openbare ruimte blijft ons visitekaartje

Met het team Buitenruimte en de Algemene Dienst zetten we ons dagelijks in voor een goed beheer van de openbare ruimte. Ook de onderdelen die minder zichtbaar zijn (zoals ons rioleringsstelsel) krijgen aandacht. We zorgen voor veiligheid door beheer van de openbare verlichting, het onderhoud en de inrichting van wegen, pleinen en straten én het onderhoud van civiele kunstwerken, zoals bruggen. We hebben aandacht voor het straatmeubilair, speelplekken voor kinderen en onze sportparken. Duurzaamheid en klimaatadaptatie staan hierbij hoog op de agenda. In 2023 actualiseren we de beheerplannen weer. Nu voor een periode van vijf jaar, parallel aan het Integraal Waterketenplan.

We werken verder aan de integrale aanpak van projecten

Hiervoor is een projectenboek gemaakt. Deze is als bijlage bij de begroting gevoegd. Zo gaan we bijvoorbeeld aan de slag met de wijk Vogelweide. Daar vervangen we het riool en richten we de totale openbare ruimte opnieuw in. Hiervoor wordt een totaalplan gemaakt in afstemming met de bewoners.

We werken verder aan open en toegankelijke overheidsinformatie

Met nieuwe wetgeving wordt beoogd om de transparantie van de (lokale) overheid te vergroten. Hier zetten wij op in. In 2023 gaan wij, na overleg met de raad, verder met de implementatie van de wetgeving en het actief openbaar maken van verschillende informatiestromen. Meer informatie met betrekking tot open en toegankelijke overgangsinformatie is vanaf deze begroting terug te vinden in een nieuwe paragraaf.

De samenwerking voor de bedrijfsvoering gaat verder in een centrumregeling

Onze bestaande samenwerking met het Servicepunt71 zetten we om in een centrumregeling. De deelnemende gemeenten hebben besloten om deze nieuwe samenwerkingsvorm aan te gaan. Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude gaan de dienstverlening binnen deze nieuwe centrumregeling afnemen bij de gemeente Leiden. De dienstverlening in de bedrijfsvoering blijft na de overgang zoals de gemeente vóór de overgang van Servicepunt71 kon verwachten.

Concernstaf

We implementeren een duidelijker kader voor onze dienstverlening

Om onze inwoners goed en ook gestructureerd te woord te blijven staan, ontwikkelen we een helder kader voor de dienstverlening. In 2023 nemen we deze in gebruik. We maken duidelijke afspraken binnen de organisatie. We zorgen er ook voor dat deze afspraken bekend zijn bij inwoners en ondernemers. Met behoud van onze korte lijnen en snelle schakelen pakken we vragen, opmerkingen en ander contact gestructureerder aan. Dit bevordert onze dienstverlening.

We zetten in op een 'Zoeterwoude om van te houden'

De gezamenlijk gevoelde trots op Zoeterwoude blijven we onder de aandacht brengen met onze campagne 'Zoeterwoude is om van te houden'. Samen met onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners maken we dat zichtbaar. Dat doen we gestructureerd en laten we aansluiten bij het nieuwe coalitieprogramma.

Onze visie op Communcatie, Participatie en Dienstverlening zorgt voor een integrale aanpak

We willen dat inwoners en ondernemers duidelijk weten waar zij aan toe zijn en wat ze van de gemeente kunnen verwachten. Daarbij staat de behoefte van de ontvanger centraal.

Financieel beeld 2023-2026

De begroting 2023 sluit met een voordeel van € 37.000

Het financiële beeld in de begroting is gebaseerd op de meicirculaire 2022. Hierin is de herverdelingskorting tot en met 2026 verwerkt. Het Rijk heeft vanaf 2026 nieuwe kortingen doorgevoerd.

De omvang van het gemeentefonds vanaf 2026 is onzeker

Het Rijk verwacht vanaf 2026 met een normeringssystematiek voor de financiering van gemeenten te komen. Hierdoor volgen er nieuwe financiële verhoudingen tussen het Rijk en de gemeenten. Hoe deze systematiek er precies uit gaat zien is nog niet duidelijk. Toch heeft het Rijk de algemene uitkering vanaf 2026 alvast verlaagd. Hierdoor kunnen wij geen meerjarig sluitende begroting presenteren vanaf 2026. De jaren 2024 en 2025 zien er financieel wel goed uit.

Door vertraagde woningbouw komen inkomsten ook later

Een deel van de woningen wordt pas begin 2024 opgeleverd. Wij hielden eerder rekening met eind 2023. Dit heeft effect op de omvang van het gemeentefonds en onze belastingsopbrengsten in 2024. Omdat wij voor de groei van de woningen een stelpost hebben opgenomen, verlagen wij deze stelpost daarom ook. Hierdoor zijn de nadelige effecten op de begroting in 2024 beperkt.

Nieuwe indeling van onze beleidsprogramma's

De programmabegroting 2023-2026 is de eerste begroting in een nieuwe structuur. Het aantal programma's is verlaagd van twaalf naar vijf. We hebben dit gedaan met oog voor de inhoud en zonder de hoofdlijnen uit het oog te verliezen. Naast de structuur pasten we de rapportage over de kengetallen aant. Deze zijn teruggebracht naar de wettelijk verplichte beleidsindicatoren, om zo aan te sluiten bij een hoofdlijnrapportage. Daarnaast nemen we niet langer een streefwaarde op bij deze kengetallen. Kengetallen die worden benoemd als begroot zijn hierbij een schatting en in veel gevallen een streefwaarde. Verder is er van een aantal kengetallen geen goede inschatting te maken. Er staat dan nnb (nog niet bekend) bij aangegeven.

De nieuwe programmaindeling staat in onderstaande tabel. Daarbij is op hoofdlijnen een vergelijking met de oude programmastructuur gemaakt.

Financieel resultaat

Het financiële resultaat van de meerjarenbegroting 2023 -2026 ziet er zo uit:

Wij zien uit naar uw reactie en wensen u veel leesplezier.

Zoeterwoude, 27 september 2022
Burgemeester en wethouders van Zoeterwoude,