Programmaplan

Portefeuillehouder burgemeester F.Q.A. van Trigt

Omschrijving van het programma

Dit programma betreft alle onderwerpen op de onderdelen bestuur, dienstverlening, communicatie, participatie en veiligheid.

1A Bestuur en Dienstverlening

Portefeuillehouder F.Q.A. van Trigt

In het onderdeel Bestuur en Dienstverlening worden alle onderwerpen met betrekking tot bestuurlijke samenwerking, het gemeentelijke bestuur, communicatie, participatie en dienstverlening van de gemeente beschreven.

1A.1 Bestuur en ondersteuning

Zoeterwoude Zelfbewust Zelfstandig

Zoeterwoude is als zelfstandige gemeente in staat haar bestuurlijke opgaven te realiseren: wij zijn 'Zelfbewust' en 'Zelfstandig' Zoeterwoude. Dat doen we met een organisatie die daarvoor is toegerust en samen met onze maatschappelijke partners, de omliggende gemeenten en met behulp van gemeenschappelijke regelingen waaraan de gemeente meedoet.

Ontwikkelingen

De toenemende complexiteit van de samenleving vergt steeds meer inspanningen. Daarnaast groeit Zoeterwoude de komende jaren flink in inwoneraantal. Deze groei betekent een verdere toename en verbreding van onze werkzaamheden. De groei heeft effect op de kwantiteit en kwaliteit van de gemeentelijke dienstverlening. De komende jaren maken we de gemeente klaar voor de groei van onze gemeente.

In de komende jaren zien wij een financieel gat ontstaan bij de gemeente. Door de herverdeling van het gemeentefonds verwachten wij in de begroting vanaf 2026 een groot tekort. Samen met andere gemeenten die een nadeel ondervinden (van de herverdeling en of de wijze van verdeling bestrijden) en de VNG werken we samen om een eerlijke verdeling van het gemeentefonds tot stand te laten komen.

De gemeente Zoeterwoude staat de komende jaren voor een aantal grote opgaven, zoals de woningbouwopgave, de energietransitie en de opgaven rondom de zorg en ondersteuning. Om deze opgaven op een goede manier aan te pakken, werken we bij de ontwikkeling van oplossingen actief samen met inwoners. We blijven inwoners betrekken bij de ontwikkeling, uitvoering en verantwoording van het beleid.

1A.2 Publieke Dienstverlening

Communicatie, Participatie en Dienstverlening staan centraal

Het doel is om naar vermogen het beste te doen voor de inwoners van Zoeterwoude en andere belanghebbenden. Dat willen we vooral doen door ‘dichtbij’ te zijn en door het ‘samen’ te doen. In onze communicatie-uitingen maken we dat ook zichtbaar. Communicatie, participatie en dienstverlening pakken we integraal aan.

Visie op Communicatie, Participatie en Dienstverlening

Onze visie is een strategisch kader, gebaseerd op de missie en kernwaarden van onze gemeente. Het is een dynamisch kader dat we jaarlijks toetsen. Waar nodig stellen we het bij. Het geeft richting. Zodra het nieuwe collegewerkprogramma klaar is, bekijken we welke consequenties dit voor de visie heeft. We stemmen dit af met de begeleidingsgroep. Deze groep bestaat uit medewerkers van de gemeente, de bestuurlijke en ambtelijke opdrachtgever en vier raadsleden. Samen bepalen we de prioriteiten.

Iedereen communiceert

We communiceren via de telefoon, de mail, social media en ook in een gesprek met een inwoner op straat. Daarbij behandelen wij iedereen zoals wij zelf ook behandeld willen worden en zeggen we wat we doen en doen we wat we zeggen. Ons hiervan bewust zijn en dit actief toepassen vraagt doorlopend aandacht. Zeker in de maatschappij waarin iedereen steeds mondiger wordt. We blijven inzetten op het communicatiebewustzijn binnen de organisatie. Team Communicatie helpt collega's invulling te geven aan wat de gemeente wil vertellen en helpt om dit aansprekend te doen. Aandachtspunt is het proactief communiceren en zorgen dat belanghebbenden ook tijdens projecten goed betrokken en geïnformeerd blijven.

In projectbudgetten houden we rekening met budget voor communicatie

Communicatie is een steeds belangrijker onderdeel van het werk. Hoe groter het aantal projecten, hoe groter de druk op Team Communicatie. Bij het budgeteren van projecten worden middelen voor comnicatie opgenomen in het projectbudget. Dat geeft ruimte om delen van de communicatie uit te besteden. Om toe te zien dat dit voldoet aan de kwaliteitseisen van de gemeente, coördineert Team Communicatie dit.

Zoeterwoude is om van te houden

Zoeterwoude heeft iets unieks in handen: het dorpse gevoel, de zichtbare en voelbare 'trots' op onze gemeente en de sterke betrokkenheid van onze inwoners. De positionering van de gemeente Zoeterwoude is onderdeel van onze visie op Communicatie, Participatie en Dienstverlening. We besteden hier structureel aandacht aan. Met een speciaal ontwikkelde strategie zetten we de campagne 'Zoeterwoude is om van te houden' op verschillende manieren in. Dat doen we door 'te communiceren met beleid'. We bepalen per beleidsthema/project of we de campagne inzetten en zo ja hoe. 

We betrekken de samenleving vroegtijdig en vragen ze mee te denken

Daarom zetten we actief in op participatie om de betrokkenheid van inwoners, ondernemers en organisaties bij gemeentelijke beleidsbepaling en -uitvoering te behouden/vergroten. Daarbij geven we aan de voorkant duidelijkheid over de kaders en managen we de verwachtingen. Tijdens en na het participatietraject geven we terugkoppeling aan de belanghebbenden. Participatie is maatwerk.

We zeggen wat we doen en doen wat we zeggen

Dat vormt het uitgangspunt voor een goede dienstverlening. Regelmatig toetsen we bij onze inwoners en bedrijven of onze dienstverlening nog aansluit bij hun behoefte. We hechten aan persoonlijk en telefonisch contact via ons Klant Contact Centrum (KCC) en aan onze balie. Onze visie op communicatie, participatie en dienstverlening staat hierbij centraal.

We werken aan een kader voor onze dienstverlening

In 2022 werkten we aan een kader voor de dienstverlening van de gemeente Zoeterwoude. Dit kader is een uitwerking van het onderdeel dienstverlening uit onze visie op communciatie, participatie en dienstverlening. In dit kader hebben we de belangrijkste uitgangspunten voor onze dienstverlening voor de komende jaren benoemd. In 2023 geven we verder vorm aan onze dienstverlening op basis van het dienstverleningskader. Hierbij blijft centraal staan dat de gemeente Zoeterwoude een goede dienstverlening levert aan haar inwoners en bedrijven.

Wet digitale toegankelijkheid

De Wet digitale toegankelijkheid is een middel om te zorgen dat online informatie en dienstverlening van de overheid voor iedereen toegankelijk is. We sluiten hiermee aan bij Europese richtlijnen. De richtlijnen zijn toegepast op onze nieuwe website. Daarnaast werken we aan onze dienstverleningsformulieren en de toegankelijkheid hiervan.

1A Financieel overzicht

Financieel overzicht 1A Bestuur en dienstverlening

Financiële toelichting

In 2023 is er sprake van geringe verschillen op programma - onderdeel 1A Bestuur en Dienstverlening. De verschillen zijn het gevolg van de volgende mutaties:

Bestuursondersteuning

Er zijn voor € 14.000 meer lasten dan in 2022. Dit komt door kleine effecten in het meerjarenbeeld, waaronder bijstelling van kapitaalslasten, interne verrekeningen en indexering van salarislasten.

Publieke dienstverlening

In 2023 zijn de kosten € 18.000 lager dan in 2022. Dit komt met name doordat een deel van het budget is verschoven naar programma Overhead vanwege de overgang van ICT diensten naar Servicepunt71 (vanaf 2023 Centrumregeling Leiden). Verder zijn er kleine effecten in het meerjarenbeeld, waaronder interne verrekeningen en indexering van salarislasten.

Investeringen Bestuur en Dienstverlening

Het Regionaal Investeringsfond (RIF) van Holland Rijnland bestaat sinds 2008 en heeft als doel om de bereikbaarheid en leefbaarheid van de regio te verbeteren. Het RIF is onlangs met twee jaren verlengd, waardoor er in 2023 en 2024 een bijdrage van € 108.780 nodig is. In de begroting van Holland Rijnland zijn de diverse regionale projecten nader opgenomenen en toegelicht.

1B Veiligheid

Portefeuillehouder F.Q.A. van Trigt

In het onderdeel Veiligheid worden de onderwerpen met betrekking tot openbare orde en veiligheid, met uitzondering van handhaving, beschreven.

Omschrijving van het programma

Het programma Openbare Orde en Veiligheid omvat de activiteiten voor integrale veiligheid, brandweer zorg, rampen- en crisis bestrijding, politiezaken en de uitvoering van bijzondere wetten en de Algemene Plaatselijke Verordening. Daarbij worden andere beleidsvelden betrokken, zoals jeugd- en ouderenzorg, bouw- en woningtoezicht, ruimtelijke ordening en milieu en verkeer.

Ontwikkeling Integraal Veiligheidsbeleid

Op het moment van schrijven van de begroting is het Integraal Veiligheidsbeleid 2023-2026 nog in ontwikkeling. Deze bieden we in het laatste kwartaal aan de gemeenteraad aan. De begroting 2023 is dus voor het grootste gedeelte gebaseerd op de inhoud van de begroting van het voorgaande jaar en nog niet gebaseerd op het veiligheidsbeleid van 2023-2026. De financiële effecten van het nieuwe integraal veiligheidsbeleid worden op een later moment, na vaststelling, in de begroting opgenomen.

Het vakgebied Openbare orde en Veiligheid levert een formatievraagstuk op

De afgelopen jaren werden veel extra veiligheidsthema's de verantwoordelijkheid van de gemeente. Dat vraagt om extra aandacht voor de formatie op het gebied van openbare orde en veiligheid. De functie Adviseur Openbare Orde en Veiligheid omvat een breed takenpakket. Denk hierbij aan taken als bestuurlijke advisering, juridische advisering ten aanzien van Bibob en de APV en advisering over veiligheidsaspecten bij evenementen. Ook crisisbeheersing en de aanpak van ondermijning vragen extra aandacht. Ondermijning is daarbij ook nog een landelijk een geprioriteerd thema. Verder behoort de rol als regisseur op zorg en veiligheid, het opstellen van veiligheidsbeleid en het onderhouden van het integrale netwerk tot het takenpakket.

Gezien dit brede takenpakket van de functie Adviseur Openbare Orde en Veiligheid en de steeds complexer wordende casuïstiek, levert het vakgebied Openbare Orde en Veiligheid een formatief vraagstuk op. Hiervoor gaan we inzetten op de werving van een nieuwe medewerker op het vakgebied openbare orde en veiligheid in 2023. Alle werkzaamheden binnen de gemeente vragen op basis van een korte analyse om ruim twee fte. We starten in 2023 met een nieuwe formatieplaats. Op basis van de ervaringen zullen we nagaan of dit voldoende is om het werk binnen de gemeente Zoeterwoude uit te voeren. De extra kosten voor deze formatie zijn opgenomen in de begroting.

A. Beleidsterrein fysieke veiligheid

B. Beleidsterrein sociale veiligheid

1. ¹ In het RIEC (Regionaal Informatie en Expertisecentrum) werken overheden samen om criminele organisatiestructuren aan te pakken. Een team van analisten, juristen en criminologen biedt gespecialiseerde kennis die individuele partners niet altijd in huis hebben.

C. Beleidsterrein privacy/informatiebeveiliging

Privacy en informatiebeveiliging

De activiteiten die in de periode 2023-2026 aan de orde zijn, zijn onderdeel van een doorlopend proces, waarbij jaarlijks een hoger volwassenheidsniveau bereikt moet worden. De organisatie ontwikkelt zich van een basisniveau naar een situatie waarin gegevensbescherming volledig is opgenomen in het bewustzijn van medewerkers en de bedrijfsvoering. Er wordt gewerkt met een privacyprogramma. Dit is een doorlopend proces dat jaarlijks leidt tot een toets op de uitvoering en waar nodig bijsturingsmaatregelen.

1B Kengetallen en Financieel overzicht

Kengetallen/beleidsindicatoren

1. ¹ Bron: Bureau Halt, aantal per 1.000 jongeren
2. ² Bron: CBS/waarstaatgemeente.nl, aantal per 1.000 inwoners

Financieel overzicht 1B Veiligheid

Financiële toelichting

Op het beleidsterrein Veiligheid stijgen de lasten in 2023 met € 101.000 ten opzichte van 2022.

Voor € 82.000 komt dit door extra capaciteit voor Openbare Orde en Veiligheid. Deze capaciteit is nodig voor de uitvoering van de (wettelijke) taken die de gemeente op het gebied van openbare en veiligheid heeft. Verder stijgen de kosten door hogere bijdragen aan de Veiligheidsregio Hollands Midden en Hecht.

Portefeuillehouders burgemeester F.Q.A. van Trigt en wethouder M.J.P. Paardekooper

Omschrijving van het programma

Dit programma omvat het domein Samenleving van de gemeente. Het programma omschrijft verschillende taken die worden uitgevoerd voor de inwoners van onze dorp. Binnen dit programma vallen de onderdelen Zorgzame gemeente en Actieve en gezonde gemeente.

2A Zorgzame gemeente

Portefeuillehouders burgemeester F.Q.A. van Trigt en wethouder M.J.P. Paardekooper

Het onderdeel Zorgzame gemeente bevat de volgende onderwerpen:

1. Participatie, zoals armoedebestrijding, re-integratie, voorzieningen voor arbeidsgehandicapten en het verstrekken van uitkeringen;
2. Jeugd, met als doel kinderen en jongeren prettig, gezond en zorgeloos te laten opgroeien tot volwassenen;
3. Wet Maatschappelijke ondersteuning (WMO), zoals (maatwerk)voorzieningen Wmo en maatschappelijke zorg, mantelzorg- en ouderenwerk en vrijwilligerswerk;
4. Maatschappelijk zorg, zoals maatschappelijke opvang en mantelzorg;
5. Onderwijs en kinderopvang;
6. Gezondheid, zoals preventieve gezondheidszorg en leefstijlakkoord;
7. Ouderenzorg.

2A.1 Participatie

Wij bieden de juiste ondersteuning

De Nederlandse economie heeft zich vanaf het tweede kwartaal van 2021 krachtig en vlot hersteld. We zien een groot tekort aan arbeidskrachten. De verwachting is dan ook dat het aantal bijstandsuitkeringen daalt. Deze daling wordt echter voor een deel getemperd door een toename van het inwoneraantal: meer inwoners doen een beroep op een bijstandsuitkering. Een verhoging van de verplichte taakstelling huisvesting vergunninghouders als gevolg van de crisis in de migratieketen speelt hierbij ook een rol. We verwachten hierin een balans te vinden. Onze taak is om de juiste ondersteuning te bieden. Aan werkzoekenden die ook echt hulp nodig hebben bij het vinden van een nieuwe baan bieden wij persoonlijke ondersteuning. Vergunninghouders laten we zo snel mogelijk inburgeren tegen het hoogst mogelijke inburgeringsniveau. Dat doen we in een combinatie van taalles en betaald werk.

1. We verstrekken alleen een bijstandsuitkering aan Zoeterwoudse inwoners die niet aan het werk kunnen

Ondanks de verslechterende economische situatie streven we naar het terugbrengen van het aantal uitkeringen naar 65. Bij het schrijven van de begroting is het aantal uitkeringen nog 69. Dit streven is ambitieus gezien de toename van het inwoneraantal van de gemeente en de extra verhoging van de taakstelling huisvesting vergunninghouders. Gezien de grote vraag naar personeel willen wij hier toch naar toe werken. Dit doen wij door te doen waar we goed in zijn: één op één bemiddeling van werkzoekenden naar werk of opleiding. De uitkeringsgerechtigden die niet direct aan het werk kunnen sporen we aan om vrijwilligerswerk te doen in ruil voor hun uitkering. Wij zijn ervan overtuigd dat persoonlijke ondersteuning aan inwoners die dat nodig hebben de meest efficiënte manier is om werkzoekenden aan een baan te helpen. We maken hierbij ook gebuik van nieuwe wervingroutes, zoals Open Hiring, leerwerktrajecten en matching op basis van competenties in plaats van diploma's. Daarnaast werken we voor het werven en selecteren van personeel intensief samen met het Werkgeversservicepunt Holland Rijnland, het regionale aanspreekpunt van gemeenten en het UWV. Vooral daar waar tekorten zijn in bepaalde beroepen.

We bemiddelen werkzoekenden met een arbeidsbeperking naar passend werk

Alle inwoners doen mee. Ook de werkzoekenden die een arbeidsbeperking hebben en geen bijstandsuitkering hebben. We helpen ze aan een baan en verstrekken de werkgever een compensatie in de vorm van loonkostensubsidie voor de verminderde productiviteit. Dit doen wij zoveel mogelijk samen met DZB-Leiden door de inkoop van trajecten. De bemiddeling van deze groep vergt namelijk relatief veel tijd. De regie blijft echter bij de gemeente liggen.

3. We vergroten onze inzet op het bekendmaken van de regelingen voor minima

Dat doen we door de campagne armoedebestrijding voort te zetten en te intensiveren Door de stijgende energieprijzen en inflatie is de koopkracht van de lagere inkomens sterk afgenomen. Hoewel het vooral aan het Rijk is om de koopkracht van inwoners op peil te houden (via bijvoorbeeld belastingmaatregelen of verhoging minimumlonen) voorzien wij in een vangnetregeling. Dit doen we door het verstrekken van individuele bijzondere bijstand voor hogere bijzondere kosten van het bestaan. Dat kan bijvoobeeld door een compensatie voor de gestegen energielasten voor de lagere inkomens die dat niet meer kunnen opbrengen. Hiervoor voeren wij gericht campagne. Dat doen we om niet alleen de doelgroep uitkeringsgerechtigden te bereiken, maar ook de werkende inwoners met een laag inkomen.

We maken het voor lagere inkomens mogelijk een betere afweging van keuzes te maken

Hiervoor wijzen we op de beschikbaarheid van toegankelijke websites zoals Gezondverzekerd.nl en andere landelijke platforms. We wijzen inwoners hier gericht op. Zo kunnen ze een betere afweging maken in de keuze van bijvoorbeeld een energiemaatschappij

We geven prioriteit aan de bestrijding van armoede onder gezinnen met kinderen

Het opgroeien in armoede maakt de kans groter dat kinderen minder kansen krijgen in het leven of minder goed mee kunnen doen. We blijven inzetten op het Jeugdfonds Sport en Cultuur om kinderen uit armere gezinnen te activeren en ze te laten bewegen. Verder geven we ze een goede start mee door te voorzien in schoolmiddelen die nodig zijn voor een succesvolle schoolcarrière, net zoals dat ook bij andere kinderen gangbaar is.

Wij hebben aandacht voor een gezonde leefstijl

Het blijkt dat armoede en een ongezond leefpatroon vaak hand in hand gaan. We sluiten aan bij het sportakkoord waarvan beweging en gezond eten een onderdeel zijn. Samen met de gemeenten in Holland Rijnland werken we aan succesvolle preventieve gezondheidsprogramma's voor lagere inkomens binnen de dekking van de collectieve zorgverzekering.

We geven breder uitvoering aan de nieuwe Wet gemeentelijke schuldhulpverlening

Deze wet maakt het mogelijk om informatie over betaalachterstanden bij één van de de vaste lasten-partners beter met de gemeente uit te wisselen. Dit in het kader van het vroegsignaleren van schulden. Onder vaste lasten-partners verstaan we de woningbouwcorporatie, het drinkwaterbedrijf, de energiebedrijven en de zorgverzekeraars. We onderzoeken of het mogelijk is om ook particuliere verhuurders te laten aansluiten bij vroegsignalering. Zij vallen ook onder de wet.

We brengen Schuldhulpmaatje Zoeterwoudse beter onder de aandacht brengen bij onze inwoners

Zo kan in een vroeg stadium het ontstaan van problematische schulden worden voorkomen. We geven daarmee meer aandacht aan de preventie van schulden. We bekijken met de besturen van Schuldhulpmaatje Zoeterwoude en de basisscholen de mogelijkheid om schoolgaande kinderen beter voor te lichten over het omgaan met geld.

We zetten in op het verstrekken van saneringskredieten

Dat doen we voor de inwoners waarvan duidelijk is dat het inkomen stabiel blijft. Met saneringskredieten worden alle schuldeisers in één keer aan het begin van het traject afgelost en blijft er één schuldeiser over, namelijk de gemeente. Saneringskredieten besparen veel tijd, zorgen voor minder stress bij de schuldenaar en het heeft een hoger rendement dan minnelijke schuldtrajecten.

We sluiten aan bij het Schuldenknooppunt en landelijke platforms en campagnes

Zo versnellen we het treffen van een minnelijke schuldregeling via dit onlineplatform met minder administratieve lasten. Verder sluiten we aan bij landelijke platforms en campagnes zoals Geldfit. Zo komen inwoners die hulp bij schulden zoeken eerder bij de lokale initatieven voor schuldenpreventie en schuldhulpverlening terecht.

5. We geven uitvoering aan de nieuwe Wet inburgering

Het nieuwe inburgeringsstelsel leidt ertoe dat de gemeente de regie op de inburgering weer terug krijgt. Afhankelijk van de capaciteiten van de inburgeraar zetten we vooral in op de leerroute B1. Dat is een inburgeringstraject van drie jaar dat voorziet in het benodigd taalniveau om in te kunnen stromen in betaald werk. De inburgeringstrajecten zijn in beginsel altijd duaal. Dat betekent een combinatie van taalonderwijs en een vorm van (vrijwilllgers)werk. De uitvoering wordt belegd bij de Leidse inburgering. Dat is de opvolger van Project JAS. Het doel is dat tenminste 65% van de vergunninghouders die worden aangemeld voor een B1 traject uiteindelijk een baan vindt.

6. We geven in 2023 uitvoering aan het Regionaal Programma Vervolgaanpak Laaggeletterdheid

We zetten ons meer in op het terugdringen van laaggeletterdheid. Doelen die we nog niet in 2022 hebben bereikt, halen we in 2023. Denk daarbij aan het vergroten van de kennis over laaggeletterdheid onder medewerkers binnen de organisatie, het aanstellen van een interne coach die de medewerkers coacht in het herkennen van laaggeletterdheid, het passender maken van de eigen externe communicatie voor de laageletterden met behulp van bijvoorbeeld pictogrammen/infographic's en meer bekendheid geven aan het taalpunt in de bibliotheek.

2A.2 Jeugdhulp

Het realiseren van een transformatie in het jeugddomein is arbeidsintensief

Gemeenten zijn inhoudelijk, financieel en uitvoeringstechnisch verantwoordelijk voor de zorg voor jeugd. Het product Jeugdhulp heeft een nauwe relatie met de overige beleidsterreinen binnen het programma Sociaal Domein en met de programma’s Onderwijs en Volksgezondheid. Er blijkt veel werk te zitten in het realiseren van een transformatie in het jeugddomein. Ook de aansluiting van jeugdhulp op passend onderwijs is arbeidsintensief. Om hieraan een impuls te geven hebben we de toegang tot de jeugdhulp georganiseerd op Leidse regio niveau en het specialistische zorgaanbod van jeugdhulp is herijkt met de andere gemeenten in Holland Rijnland. Hierbij houden we rekening met de steeds oplopende kosten van deze zorg én de gelden die vanuit het rijk beschikbaar gesteld worden. De gemeentelijke toegang wordt sinds 1 juli 2021 geboden door Stichting Jeugdteams Leidse regio. De nieuwe inkoopcontracten met jeugdhulpaanbieders voor de gespecialiseerde jeugdhulp zijn per 1 januari 2022 ingegaan. Hierbij zit een verschuiving van accountmanagementtaken vanuit Tijdelijke Werkorganisatie Opdrachtgeverschap Jeugdhulp (TWO) naar gemeenten. Deze ontwikkelingen vragen om een nieuwe governance in Holland Rijnland. Deze is georganiseerd in een gemeenschappelijke regeling waarbij de Serviceorganisatie Zorg (SOZ, voorheen TWO) de inkoop van jeugdhulp en het contractmanagement uitvoert.

1a. We geven uitvoering aan de nieuwe inkoopcontracten

In 2022 zijn nieuwe en/of aangescherpte contracten met de jeugdhulpaanbieders ingegaan. Hiermee beogen we passende hulp voor jeugdigen en gezinnen, een steviger opdrachtgeverschap vanuit gemeenten in partnerschap met aanbieders en onderwijs én een overzichtelijk zorglandschap.

Serviceorganisatie Zorg voert het contractmanagement namens de gemeenten binnen Holland Rijnland

De gemeenten zijn gezamenlijk opdrachtgever. De inkoop jeugdhulp is per 2022 verdeeld in segmenten, waarbij uitvoering wordt gegeven aan de ambities en ontwikkeldoelen uit het Programmaplan Leidse regio. Per segment zijn er accountmanagers vanuit de gemeenten verdeeld tussen de Leidse regio, de Duin- en Bollenstreek en (voor wat betreft segment Veiligheid) de Rijnstreek.

Het kabinet heeft extra gelden beschikbaar gesteld om de acute problematiek in de jeugdzorg op te lossen

Het gaat hierbij onder andere om de aanpak van wachtlijsten en de zorg voor jeugdigen in het kader van corona. Om het jeugdstelsel op de lange termijn beheersbaar te maken, zijn fundamentele keuzes nodig. Bijvoorbeeld over de reikwijdte van de Jeugdwet en de beleidsvrijheid en rol van gemeenten in de uitvoering. Het is aan een nieuw kabinet om hierover te besluiten. Daarbij gaat het om een combinatie van maatregelen en structureel extra geld.

1b. We werken regionaal samen op regionale coördinatie van inhoudelijke thema's

De Serviceorganisatie Zorg vult namens de gemeenten in Holland Rijnland onder andere het contractmanagement in. Taken zoals accountmanagement zijn per 2022 overgegaan naar de gemeenten. In het licht van de ontwikkelingen met betrekking tot de gemeentelijke toegang en het zorgaanbod wordt gezamenlijk met de andere gemeenten in Holland Rijnland de rol van de Serviceorganisatie Zorg en de gemeenten verder ontwikkeld. Zo maken we bijvoorbeeld een plan van aanpak hoe we zorgen voor een dekkend zorglandschap. Tegelijkertijd wordt uitvoering gegeven aan de ontwikkeldoelen die beschreven staan in het regionale inkoopplan zorgaanbod.

Gemeenten en aanbieders van (jeugd)hulp werken samen

Dat doen zij In beide regio’s in Zuid-Holland Noord (Holland Rijnland en Midden Holland). Doel is een verbeterslag te maken op inhoudelijke thema’s. Voorbeelden hiervan zijn preventief aanbod, gebruik van een methodiek waarbij de zorgbehoefte gezamenlijk wordt ingeschat, de verwijsindex JeugdMatch en de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Omdat iedereen er van overtuigd is dat inzet op deze thema’s de kwaliteit van dienstverlening aan gezinnen vergroot, blijven we intensief samenwerken. Zo zorgen we dat deze thema's lokaal en subregionaal goed worden ingevuld.

1c. We verbeteren de aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp

De samenwerkingsverbanden in het primair en het voortgezet onderwijs en het Regionaal Bureau Leerplicht spelen een centrale rol bij het organiseren van passend onderwijs en (speciale) onderwijszorg op de scholen. Het (bestuurlijk) overleg met partijen krijgt vorm in het bestuurlijk Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO) in de subregio Leidse regio en in de regiegroep waar het regionale ambities en vraagstukken betreft. Diverse overleggen bieden de mogelijkheid om de samenwerking tussen onderwijs en de betrokken partijen te verbeteren. Daarnaast worden het onderwijs en haar partners nauw betrokken bij de doorontwikkeling van jeugdhulp, lokaal, in de Leidse regio en in Holland Rijnland. In de Leidse regio wordt ingezet op Integraal Arrangere. Dat is een werkwijze waarmee de samenwerking en afstemming tussen Jeudghulp en Onderwijs concreet vorm krijgt. Het herijkte lokale jeugdbeleid speelt een grote rol in de samenwerking tussen de basisscholen, het voorveld en de jeugdhulp.

1e. Implementatie en doorontwikkeling Stichting Jeugdteams Leidse regio

Sinds 1 juli 2021 voert de Stichting Jeugdteams Leidse regio de vernieuwde opdracht voor de gemeentelijke toegang uit. In de opdracht aan de toegang zijn prestatie-indicatoren en speerpunten benoemd. De speerpunten zijn een goede triage, regievoering en uitvoering geven aan Praktijkondersteuning Jeugd bij de huisarts. Daarnaast is er aandacht voor de samenwerking met het onderwijs en de toekenning van persoonsgebonden budgetten (pgb's). De komende tijd werken de gemeenten in de Leidse regio (Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude) in partnerschap samen met de Jeugdteams Leidse regio om uitvoering te geven aan de nieuwe opdracht.

1f. We vergroten de verbinding binnen het CJG

Ook in 2023 wordt ingezet op de verbinding van het CJG met het lokale voorveld en op de verbinding tussen de verschillende medewerkers van het CJG onderling. Het is van belang dat de samenwerking tussen het Jeugdteam, de Jeugdgezondheidszorg én de andere (gesubsidieerde) partijen binnen het CJG extra aandacht blijft krijgen. Met de komst van de jongerencoach zorgen we voor goede samenwerking en afstemming.

1g. We voeren de actiepunten met betrekking tot jeugd(hulp) van de nota Sociaal Beleid uit

Er ligt een nieuwe nota Sociaal Beleid. Hierin wordt verwezen naar het vastgestelde Lokaal Jeugdbeleid. Waar nodig en mogelijk pakken we vraagstukken integraal op met de andere beleidsterreinen.

2a. We bieden een laagdrempelig en divers aanbod aan opvoed- en opgroeiondersteuning aan

Wij zetten opvoed- en opgroeiondersteuning vooral vraaggericht in. Van gesubsidieerde organisaties binnen het CJG (gericht op opvoed- en opgroeiondersteuning) verwachten wij dat zij goed aansluiten en inspelen op de wensen en behoeftes van ouders, opvoeders en jongeren. En dat ze waar nodig samenwerking aangaan met andere organisaties in het voorveld. Hierin heeft de coördinator CJG zowel (sub)regionaal als lokaal een rol.

2b. We geven uitvoering aan het herijkte lokale jeugdbeleid

De gemeente heeft haar lokale jeugdbeleid herijkt. Het lokale jeugdbeleid richt zich op jongeren tussen de 12 en 18 jaar die een hulp- en/of ondersteuningvraag hebben. De acties die hier uit voortkomen werken we verder uit. Zo bekijken we in samenwerking met beleidsterrein Speelvoorzieningen en de jongerencoach of er fysieke plekken in de openbare ruimte nodig zijn voor jongeren en zo ja, welke. Hierbij is de verbinding en samenwerking met onze maatschappeijke partners heel belangrijk. We organiseren het voorveld, de jongerencoach en het (hulp)aanbod zo dicht bij de jeugdigen als mogelijk.

3a. Contact met de doelgroep

Onderdeel van het herijken van het lokale jeugdbeleid is contact met jongeren om input op te halen over jeugdbeleid. Wij vinden dat jeugdigen en jongeren altijd betrokken moeten zijn bij het jeugdbeleid. Het gaat immers over hen. We zetten in op het structureel betrekken van de doelgroep bij plannen die de gemeente binnen het beleidsterrein jeugd heeft. De jongerencoach zet, samen met de jongeren zelf, een goed werkende vorm van jongerenparticipatie op.

3b. Cliëntervaring

Jeugdhulpaanbieders zijn verplicht een jaarlijkse cliënttevredenheidsonderzoek af te nemen. De gemeenten in Holland Rijnland nemen daarnaast een doorlopend cliëntervaringsonderzoek (CEO) af. Via een aanbestedingsprocedure in 2022 worden de gegevens uitgelezen en geanalyseerd. Deze analyse gebruiken we voor het aanpassen van bestaand en het maken van nieuw beleid. We stimuleren het Jeugdteam om het CEO in te laten vullen door cliënten.

3c. We organiseren de kindergemeenteraad

De kindergemeenteraad is een per schooljaar terugkerende activiteit. Vanwege de coronacrisis ging de kindergemeenteraad in het schooljaar 2020/2021 en 2021/2022 niet door. We streven er naar om in schooljaar 2022/2023 weer een kindergemeenteraad te organiseren.

2A.3 Wet Maatschappelijke ondersteuning (WMO)

A. Realiseren van een passend en kwalitatief aanbod van maatwerkvoorzieningen Wmo

Vanaf 1 januari 2023 gelden de nieuwe contracten van de Leidse regiogemeenten met zorgaanbieders voor het leveren van Wmo-maatwerkarrangementen. De nieuwe contracten zijn de uitkomst van de aanbesteding die in 2022 is afgerond. Dit gebeurde op basis van de inkoopstrategie huishoudelijke ondersteuning, begeleding en maatschappelijke zorg. Deze aanbesteding gold voor een drietal percelen (1: wonen met ondersteuning; 2: cliënten met een psychische aandoening; 3: cliënten met een lichtverstandelijke beperking, niet aangeboren hersenletsel of een lichamelijke beperking). Voorafgaand aan de publicatie van de aanbesteding voerden de onafhankelijke bureaus (Berenschot voor huishoudelijke ondersteuning en Rebel voor begeleiding en maatschappelijke zorg) in dialoog met zorgaanbieders een kostprijsanalyse uit.

De kostprijsanalyse leidt tot een stijging van de tarieven vanaf 2023

Dit zorgt voor een toename van de uitgaven voor begeleiding/dagbesteding en vooral huishoudelijke ondersteuning. Op basis van een berekening in de Leidse regio kan het tekort voor huishoudelijke ondersteuning voor Zoeterwoude in 2023 oplopen tot € 300.000. Als gevolg van de kostprijsberekening, de nieuwe productindeling en de verwachte toename van het aantal cliënten is de prognose dat de kosten met 7% toenemen. Bij dit verwachte tekort moet aangetekend worden dat dit gebaseerd is op een aantal aannames. Zeker de toename van het aantal cliënten is niet meer dan een prognose, gebaseerd op een landelijk voorspelmodel. Vanwege de onzekerheid in de toename van de kosten hebben wij vooralsnog voor een bedrag van € 185.000 dekking gevonden. Deze is als volgt samengesteld:

1. Een toename van de eigen bijdrage met € 35.000. Deze inkomsten hebben betrekking op het zogenaamde abonnementstarief. Hierbij betaalt iedere inwoner die een Wmo-maatwerkvoorziening van de gemeente ontvangt een vastgestelde eigen bijdrage van € 19 per maand. De hoogte van de eigen bijdrage is ongeacht het eigen inkomen van de inwoner en ongeacht het aantal maatwerkvoorzieningen dat de inwoner heeft. Door de toename van het aantal cliënten met een Wmo-maatwerkvoorziening zijn deze inkomsten hoger dan begroot.
2. Een verschuiving van middelen binnen de begroting Wmo ter grootte van € 50.000.
3. Een verhoging van de begroting Wmo met een bedrag van € 100.000 voor in ieder geval de begrotingsjaren 2023 en 2024 aangezien de verwachting door het Rijk is uitgesproken dat zij zullen nadenken over een compensatie vanaf 2025.

Voor begeleiding en dagbesteding is door de Leidse regio berekend dat de stijging van de uitgaven in 2023 4,5% zal bedragen. Dit leidt in 2023 maximaal tot een tekort van € 20.000. Indien dit tekort zich voordoet, wordt dekking gevonden uit de reserve sociaal domein.

B. Inrichten toegang Wmo

In 2022 wordt de vorming van een sociaal team met de interne partners Zorgloket (Wmo), loket Werk en Inkomen, Schuldhulpverlening én de externe partners Jeugdteam Leidse regio, Kwadraad, Stichting MEE en
GGZ Rivierduinen uitgewerkt. De geplande startdatum van het sociaal team is 1 januari 2023. Voor de kosten voor de vorming van het sociaal team is voor de beginfase dekking uit de reserve sociaal domein aanwezig. Uiterlijk eind 2022 is duidelijk welke structurele kosten gemoeid zijn met het sociaal team.
De kosten zijn afhankelijk van de wijze van organiseren van het sociaal team. De vorming van het sociaal team leidt tot een verschuiving van de uitgaven. Mogelijk minder kosten voor ondersteuning door de ketenpartners, maar meer kosten voor deelname van diezelfde ketenpartners in het sociaal team.

Vanaf 2023 is de gemeente lokaal verantwoordelijk voor toegang tot Maatschappelijke zorg-voorzieningen

Deze extra taken maken ook onderdeel uit van de vormgeving van het sociaal team. De expertise op het gebied van maatschappelijke zorg - Beschermd wonen (BW) en Maatschappelijke opvang (MO) - ligt bij de BW-consulenten van de gemeente Leiden en de MO-consulenten van zorgaanbieder De Binnenvest. Voor consultatie, advies en wachtlijstbeheer maken we van 1 januari 2023 tot en met uiterlijk 31 december 2024 gebruik van deze expertise (zie 2A.4 Maatschappelijke zorg).

D. Implementeren nieuw contract Regiotaxi

Het nieuwe contract voor de Regiotaxi voor de Holland Rijnland-gemeenten gaat in per 2023. De nieuwe vervoerder is nog niet bekend. Het huidige contract (uit 2017) gaat uit van een tarief per zone. In het nieuwe contract is sprake van een tarief per kilometer. De definitieve gunning vindt eind augustus plaats. Op dat moment is het kilometertarief bekend en kan een herberekening van ritten in zones naar ritten in kilometers plaatsvinden.Gezien de toegenomen kosten voor vervoersbedrijven is het realistisch uit te gaan van een aanzienlijke stijging van de tarieven. De prognose is daarom dat het bedrag in de begroting 2023 (€ 130.000) niet toereikend is. De mogelijke overschijding van het budget wordt gedekt uit de reserve sociaal domein.

2A.4 Maatschappelijke zorg

A. Realiseren van een lokaal of (sub)regionaal aanbod van voorzieningen

Met de doordecentralisatie van de maatschappelijke zorg per 1 januari 2023 start een jaren durende transformatie met consequenties voor inwoners, cliënten, professionals, aanbieders en gemeenten. Met de ingezette veranderingen wordt beoogd goede zorg en ondersteuning te leveren voor (kwetsbare) inwoners: integraal, dichtbij en op maat. We voeren samen met de gemeenten uit de Leidse regio systeemveranderingen door die consequenstie hebben. Zowel op het niveau van inwoners, cliënten, het uitvoerend veld en niet in de laatste plaats op het niveau van de gemeenten.

Vanaf 2023 ontvangt iedere gemeente financiële middelen voor maatschappelijke zorg

HIeronder vallen beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Zo kunnen zij de voorzieningen die cliënten nodig hebben (geïntegreerd) organiseren. Het deel van de voorzieningen voor de specialistische maatschappelijke opvang om cliënten te ondersteunen wordt door de regio Holland-Rijnland georganiseerd.

De projectgroep Maatschappelijke zorg Leidse regio heeft een begroting 2023-2026 opgesteld

Doel is de financiële consequenties voor de Leidse regiogemeenten zo goed als mogelijk in beeld te brengen. De begroting is gebaseerd op de kennis van nu en op aannames van hoe de toekomstige uitvoering van de maatschappelijke zorg er uit kan gaan zien.

Alle vijf gemeenten van de Leidse Regio worden verantwoordelijk voor de cliënten beschermd wonen

Dat komt door de doordecentralisatie. Deze cliënten gaan met ingang van 2023 over naar de nieuwe Wmo- arrangementenstructuur (zie ook 2A.3). De uitgaven aan maatschappelijke opvang hebben betrekking op de voorzieningen die per 1 januari 2023 niet onder het arrangementenmodel vallen en niet zijn aanbesteed. Dit gaat om voorzieningen die voor iedereen algemeen toegankelijk (drempelloos) moeten zijn en/of om voorzieningen die bedoeld zijn voor inwoners die (nog) geen hulp vragen en ook niet open staan voor zorg, maar wel in een problematische situatie verkeren. Het kan ook gaan om voorzieningen die altijd per direct beschikbaar moeten zijn. Voor 2023 worden in de Leidse Regio subsidies verstrekt voor de voorzieningen crisisopvang, verslavingszorg en de bemoeizorg op basis van eerder gemaakte regionale subsidieafspraken.

Ook na 2022 blijft een programmaorganisatie Leidse Regio nodig

Dit is nodig voor het bewaken van de voortgang, de samenhang, het creëren van overzicht en coördinatie tussen de gemeenten en Holland Rijnland.

Het geheel aan gezamelijke uitgaven van de Leidse regio moet nog definitief vastgesteld worden

Het gaat dan om uitgaven voor beschermd wonen, maatschappelijke opvang, gezamenlijke voorzieningen en uitvoeringskosten. Tegenover deze uitgaven staan inkomsten van het Rijk volgens het objectief verdeelmodel.
De vertaling van de gezamenlijke begroting naar de begroting van de vijf gemeenten van de Leidse regio is mede afhankelijk van het advies over de governance Leidse regio dat door Adviesbureau AEF wordt verstrekt en de daaropvolgende bestuurlijke besluitvorming in de afzonderlijke gemeenten.

B. Organiseren bemoeizorg

De gemeente is verantwoordelijk voor de zorg aan kwetsbare inwoners. Bemoeizorg is een specifieke interventie die zich richt op inwoners die niet zelf hulp vragen, die zorg mijden of die niet therapietrouw zijn, maar waarvoor zorg en ondersteuning wel wenselijk is. De aanwezigheid van diverse zorgpartijen en instanties (zoals Meldpunt Zorg & Overlast, Zorg- en Veiligheidshuis, Veilig Thuis) maakt het noodzakelijk om een sluitende bemoeizorgketen te organiseren waarbij de zorg aan kwetsbare inwoners centraal staat. In 2023 worden de betrokken zorgpartijen gezamenlijk door de Leidse regiogemeenten gesubsidieerd. Volgens een verdeelsleutel wordt bepaald welke bijdrage de gemeente Zoeterwoude moet betalen. Dekking hiervoor vindt plaats uit de financiële middelen die de gemeente volgens het objectief verdeelmodel van het Rijk ontvangt. We werken dit op het niveau van de Leidse Regio uit.

2A.5 Onderwijs

1a/1b. We kopen passend doelgroepenvervoer in

Samen met de gemeenten Leiden, Leiderdorp en Oegstgeest is met ingang van schooljaar 2022-2023 een overeenkomst voor het leerlingenvervoer aangegaan met vervoerder Noot. De tarieven voor het vervoer van leerlingen zijn hoger dan in het aflopende contract met de huidige vervoerder. De kosten voor het leerlingenvervoer nemen toe. De prognose is dat de uitgaven 1,25x de uitgaven van 2021 bedragen. We zullen goed monitoren of de nieuwe vervoerder de kwaliteit levert die gevraagd en aangeboden is.

De kosten voor het vervoer in het kader van de Jeugdwet zullen naar verwachting 2,5x de huidige uitgaven zijn. In het contract met de huidige vervoerder is geen apart tarief voor dit vervoer afgesproken. Het afgesproken tarief voor het collectief vervoer bleek echter ontoereikend voor de huidige vervoerder. Bij het vervoer Jeugdwet is namelijk vrijwel altijd sprake van individuele ritten. In het nieuwe contract is daarvoor een apart tarief opgenomen.

2a. We spelen in op ontwikkelingen op onderwijsgebied

Op het niveau van de schooldirecteuren vindt overleg plaats met de directies van de basisscholen in Zoeterwoude. Zo houden we elkaar op de hoogte van ontwikkelingen over thema’s als groenontwikkeling, nieuwkomersonderwijs, preventieve (jeugd)hulp, duurzaamheid en lerarentekort. Op bestuurlijk niveau is er twee keer per jaar overleg tussen het schoolbestuur (SCOL), Stichting Kinderopvang Zoeterwoude (SKZ) en de gemeente over de ontwikkelingen. Daarnaast vindt ieder kwartaal overleg plaats met de Interne Begeleiders van de basisscholen en het CJG. Afhankelijk van de agenda sluit ook SKZ aan bij dit overleg. Hierin krijgt ook de jongerencoach een rol.

2c. Onderwijs en lokaal jeugdbeleid

Het lokale jeugdbeleid koppelen we aan het onderwijs. We zoeken verbinding en samenwerking tussen het preventieve jeugd(hulp)veld en de basisscholen.

2d. Cultuureducatie en Verwonder om de Hoek

We verlenen subsidie aan de Cultuureducatiegroep om cultuureducatieprogramma's aan te bieden aan de basisscholen en hen te ondersteunen bij de implementatie hiervan. Ook wordt het regionale project Verwonder om de Hoek in programma onderwijs opgepakt. Kinderen in Holland Rijnland bieden we, ongeacht hun achtergrond, de mogelijkheid om passies op het gebied van cultuur, natuur, wetenschap, technologie en duurzaamheid te ontdekken, te intensiveren, hun kennis daarover te verdiepen en hun talenten daarmee doorlopend (verder) te ontwikkelen. Dit zowel binnen als buiten schooltijd en -gebouw.

3a. We zorgen voor Voor- en Vroegschoolse Educatie

Met afgevaardigden van de partijen die een bijdrage leveren aan de voor- en vroegschoolse educatie en de gemeente is een werkgroep Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) gevormd. Deze werkgroep houdt zich bezig met het borgen van de kwaliteit van de VVE-voorziening en voldoende, op maat gemaakt aanbod. Het budget dat Zoeterwoude van het rijk krijgt, wordt ingezet voor het realiseren van VVE-kindplekken en voor aanbod en kwaliteitsverbetering van het VVE-beleid. Het VVE-beleid in Zoeterwoude is aan een update toe. We willen dit breder trekken en maken Onderwijskansenbeleid op. Hier krijgt zowel de VVE als SMI (Sociaal Medische Indicatie) en (andere) zorgkinderen een plek. We stemmen dit af met de maatschappelijk partners.

3b. We maken (sub)regionaal beleid

Op Holland Rijnland-niveau zijn, samen met de samenwerkingsverbanden Primair- en Voortgezet Onderwijs, Regionaal Bureau Leerplicht (RBL) en MBO Rijnland, kaderstellende afspraken gemaakt rondom samenwerking in onderwijs en jeugdhulp. Hiervoor is een ontwikkelagenda opgesteld. In Leids regioverband vindt 'Op Overeenstemming Gericht Overleg' plaats met de besturen van de gemeenten, de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs, het RBL en het MBO. Thema's hierbij zijn samenwerking jeugd en onderwijs op subregioaal niveau, het jonge kind en de doorgaande lijn, en de Kwaliteitsagenda minder zelfredzame jongeren. De regionale ambities en vraagstukken hebben een plek in de bestuurlijke regiegroep. In 2023 wordt de lokale, subregionale en regionale samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp verder geïntensiveerd. Per 2022 is het segment Jeugdhulp in Onderwijs toegevoegd aan de regionale inkoop van jeugdhulp. Jeugdhulpaanbieders en de nieuwe gemeentelijke toegang Leidse regio maken afspraken met scholen over inzet van jeugdhulp op school.

3c. Regionale onderwerpen worden regionaal opgepakt

Onderwerpen die de regio Holland Rijnland aangaan, blijven we regionaal (Leidse regio, Rijnstreek en Duin- en Bollenstreek) oppakken. Waar mogelijk worden ambities, samenwerking en knelpunten subregionaal opgepakt.

4b. Permanente uitbreiding Het Avontuur voorbereiden

De noodlokalen bij Het Avontuur zijn in 2021 geplaatst. Een permamente oplossing moet gerealiseerd gaan worden. Onderzoek naar de mogelijkheden wordt gedaan. Om eerste stappen hierin te zetten is een voorbereidingskrediet van € 105.000 nodig.

Kinderopvang

1a. Instellingen kinderopvang jaarlijks inspecteren

Wij zijn verantwoordelijk voor het directe (eerstelijns)toezicht op de kwaliteit in de kinderopvang. In opdracht van de gemeente voert de GGD Hollands Midden het feitelijke toezicht uit. Zij controleren de kwaliteit van de kinderopvangcentra, buitenschoolse opvang en gastoudervoorzieningen in onze gemeente. Wij zetten de goede samenwerking met de inspecteur van de GGD voort. Wij maken onder andere afspraken over de planning van de inspecties en de opgestelde risicoprofielen. Ook is er regelmatig terugkoppeling bij eventuele stagnatie van de voortgang in de uit te voeren inspecties.

Vanuit het Rijk worden de controles op gastouderopvang geintensiveerd. Wettelijk wordt er nu 5% gecontroleerd, in 2024 wordt dit opgehoogd naar 50%. Daarom wordt er in 2023 vast een stap richting de 50% gemaakt. Het streven is om 30% van de gastouders te controleren in 2023. Dit zorgt voor een verhoging van het budget van € 1.200.

1b. Landelijk register bijhouden

Gemeenten hebben de taak van het actueel en volledig houden van het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). Voor de voortgangsbewaking van eventuele ingezette handhavingsacties zijn wij aangesloten bij Gemeenschappelijke Inspectie Ruimte Handhaven binnen het LRK.

2A.6 Ouderenzorg

1. We bieden een passend aanbod van activiteiten en voorzieningen aan

We bevorderen de deelname aan het sociale verkeer door onze senioren. Daarmee proberen we onder andere eenzaamheid tegen te gaan. Dit stimuleren wij door subsidiëring van activiteiten die gericht zijn op maatschappelijke deelname, ontmoeting en beweging.

4. We ontwikkelen nieuwe activiteiten voor senioren en toekomstige senioren

De CAS-organisaties hebben aangegeven dat veel senioren, en zeker de toekomstige senioren, behoefte hebben aan andere activiteiten dan die nu worden aangeboden. Zij hebben een denktank samengesteld. Doelstelling is het creatief aansluiten bij bestaande activiteiten voor senioren en het ontwikkelen van nieuwe activiteiten. Er zijn al verschillende nieuwe activiteiten gestart, zoals wandelingen, samen eten, jeu-de-boulesmiddagen, boekbesprekingen, cursussen filosofie, Haiku's schrijven en museumbezoeken. Een nieuwe activiteit in ontwikkeling is schaken. De denktank vergadert niet langer apart, maar is onderdeel geworden van de CAS-vergadering die twee keer per jaar plaatsvindt.

2A.7 Mantelzorg

1. We bieden mantelzorgondersteuning aan

Informatie en voorlichting is de eerste stap in de ondersteuning van mantelzorgers. Hoe eerder de mantelzorger gerichte informatie en ondersteuning ontvangt, hoe kleiner de kans op overbelasting. Daarnaast hebben mantelzorgers regelmatig behoefte aan persoonlijk advies, hulp bij het invullen van formulieren en ondersteuning bij het versterken van het netwerk.

Kwadraad levert vanaf 1 januari 2021 de mantelzorgondersteuning in Zoeterwoude. Dezelfde medewerker die tot die datum in dienst was van EVA voert de taken uit. De taken van de mantelzorgcoach zijn uitgebreid met vrijwilligersondersteuning en de coördinatie van de welzijnsbezoeken.

4. We bieden respijtzorg aan

Respijtzorg is vervangende mantelzorg door vrijwilligers en beroepskrachten. Tijdige inzet van respijtzorg is belangrijk om overbelasting te voorkomen. De mantelzorgondersteuner werft, selecteert en traint vrijwilligers die respijtzorg kunnen bieden.

6. Stappenplan jonge mantelzorgers

Eén op de tien jongeren (tot 25 jaar) heeft mantelzorgtaken. In 2023 ontwikkelen we een stappenplan voor de komende jaren.

Financiën

Voor mantelzorg staat al heel lang € 26.000 in de begroting. Het aantal mantelzorgers in Zoeterwoude is de laatste jaren toegenomen, waaronder ook het aantal overbelaste mantelzorgers. Voor mantelzorgers die zorgen voor iemand met dementie worden in 2023 en verdere jaren activiteiten ontwikkeld. Daarom hebben wij het budget voor mantelzorg verhoogd van € 26.000 naar € 30.000 per jaar.

2A.8 Vrijwilligerswerk

1. We faciliteren verenigingen en organisaties die met vrijwilligers werken
De vrijwilligersondersteuner (in dienst van Kwadraad) ondersteunt sinds 1 januari 2021 onze vrijwilligers op het gebied van zorg, welzijn en cultuur. Zij combineert dit met de taak van mantelzorgcoach en coördinator van de welzijnsbezoeken.
De combinatiefunctionaris sport ondersteunt de sportvrijwilligers. We zetten deze ondersteuning in 2023 voort.

4. Communicatie via sociale kaart
De door de gemeente aangestelde welzijnsfunctionaris heeft een sociale kaart samengesteld. Deze wordt continue aangevuld en bijgehouden. De sociale kaart staat op de website van de gemeente. Een papieren versie kan op diverse punten worden afgehaald.

5. Door het Informeel Zorg Overleg brengen we organisaties samen die met vrijwilligers in de zorg en ondersteuning werken
In 2023 zetten we het Informeel Zorg Overleg voort. De mantelzorgcoach/vrijwilligersondersteuner en/of de welzijnsfunctionaris organiseren dit overleg. Aan het overleg nemen Zoeterwoude Voor Elkaar, Emmaus, Swetterhage en de gemeente deel. Het samenwerken gebeurt op de gebieden scholing, waardering, werving en informatieverschaffing.
We bieden scholingsbijeenkomsten voor een diverse en grotere groep vrijwilligers aan. Denk hierbij aan de cursussen 'Beschadigd brein' en 'Niet pluis gevoel".

Vrijwilligersenquête

In 2022 hebben we een enquête gehouden onder de vrijwilligersorganisaties. Aan de hand van deze resultaten gaan we in 2023 het vrijwilligersbeleid herzien. Vrijwilligersbeleid is onderdeel van de nieuwe nota sociaal beleid.

2A Kengetallen en Financieel overzicht

Kengetallen/beleidsindicatoren

1. ¹ Bron: Jaarverslag Regionaal Bureau Leerplicht (RBL), percentage van het totaal aantal leerlingen (12-23 jaar) dat voortijdig, dat wil zeggen zonder startkwalificatie, het onderwijs verlaat.
2. ² Bron: Jaarverslag Regionaal Bureau Leerplicht (RBL), aantal leerplichtigen dat niet staat ingeschreven op een school, per 1.000 inwoners (5-18 jaar).
3. ³ Bron: Jaarverslag Regionaal Bureau Leerplicht (RBL), aantal leerplichtigen dat wel staat ingeschreven op een school, maar ongeoorloofd afwezig is, per 1.000 inwoners (5-18 jaar).
4. ⁴ Bron: LISA, aantal per 1.000 inwoners (15-64 jaar)
5. ⁵ Bron: CBS, percentage van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking
6. ⁶ Bron: CBS, aantal per 10.000 inwoners
7. ⁷ Bron: CBS, aantal per 10.000 inwoners (15-64 jaar)
8. ⁸ Bron: GMSD, aantal per 10.000 inwoners
9. ⁹ Bron: Verwey Jonker Instituut, percentage inwoners (16-22 jaar)
10. ¹⁰ Bron: Verwey Jonker Instituut, percentage inwoners (tot 18 jaar)
11. ¹¹ Bron: Verwey Jonker Instituut, percentage inwoners (12-21 jaar)
12. ¹² Bron: CBS, percentage jongeren (tot 18 jaar)
13. ¹³ Bron: CBS, percentage jongeren (12-23 jaar)

Financieel overzicht Programma 2A Zorgzame gemeente

Financiële toelichting

Binnen het programma 2A Zorgzame gemeente zijn de lasten in 2023 € 347.000 lager dan in 2022. De baten zijn nagenoeg gelijk gebleven. Per programmonderdeel staat hieronder een toelichting.

Op het beleidsterrein Participatie zijn de lasten in 2023 € 31.000 lager dan in 2022. Dit komt doordat er in 2022 incidenteel meer budget beschikbaar was voor de implementatie van de wet Inburgering en de uitvoering van coronasteunmaatregel TONK (Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten). Deze budgetten waren vanuit 2021 naar 2022 overgeheveld, maar zijn vervallen in 2023.

Voor Jeugd zijn er in 2023 voor € 340.000 minder lasten dan in 2022. Dit komt voor het grootste gedeelte doordat het Rijk in de meicirculaire 2022 het budget voor Jeugd heeft verlaagd. De stelpost die wij voor deze uitgaven hebben opgenomen is hierdoor ook verlaagd. De toegekende middelen in de meerjarenbegroting zijn opgenomen volgens landelijke richtlijnen. Verder was er 2022 incidenteel budget beschikbaar was voor de uitvoering van Jeugdbeleid, waaronder het kwartiermaken van de jongerencoach. Deze lasten zijn vervallen in 2023.

Verder is in de opdracht aan de gemeentelijke toegang zijn een drietal speerpunten benoemd waarop extra geinvesteerd is. Deze extra investering is nog niet meegenomen in de begroting. Door € 115.000 toe te voegen aan het budget voor de Jeugdteams en per 2024 rekening te houden met de afgesproken indexeringen van
€ 5.000 per jaar, is de begroting voor de Jeugdteams dekkend.
Op basis van de prognose jeugdhulp 2023 van de Serviceorganisatie Zorg (SOZ, voorheen TWO) Holland
Rijnland, is er voor de gespecialiseerde jeudghulp (verdeeld over individuele voorzieningen natura jeugd
en veiligheid, jeugdreclassering, jeugdbescherming en opvang) een extra bedrag van € 35.000 nodig om
kostendekkend te zijn. Op verzoek van de portefeuillehouders begroot de SOZ realistisch, wat betekent dat de
werkelijk gebruikte jeugdhulp van Zoeterwoudse jeugdigen in 2021 afgerekend wordt in 2023. We houden er in Zoeterwoude rekening mee dat de kosten het ene jaar hoger kunnen zijn dan het andere jaar. Dit heeft vooral te maken met de jaarlijks veranderende vraag naar dure hulp. Wanneer de begroting overschreden zoeken we dekking binnen de reserve sociaal domein.

De geraamde lasten voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) verschillen nauwelijks voor de begroting 2022 en 2023 en blijven ongeveer € 1.600.000. Dit geldt óók voor Maatschappelijke zorg, zowel in 2022 als in 2023 is hier € 105.000 voor geraamd.

De geraamde uitgaven voor Onderwijs zijn in 2023 € 18.000 hoger dan in 2022. In 2022 was er incidenteel
€ 20.000 extra beschikbaar voor de huur van noodlokalen en € 15.000 voor kinderopvang. Daar staat tegenover dat er vanaf 2023 € 35.000 structureel extra budget voor Vroeg - en Voorschoolse Educatie (VVE) beschikbaar is en € 3.000 voor logopedie. Verder zijn de kapitaallasten voor huisvesting bijzondere scholen (Bernardus) in 2023 € 15.000 hoger dan in 2022.

Op het beleidsterrein ouderenzorg stijgen de geraamde uitgaven met € 12.000 naar € 95.000. Dit verschil is onder andere te verklaren door een hogere structurele bijdrage aan mantelzorgers van € 4.000 vanaf 2023. Het resterende verschil is verdeeld over meerdere kleinere posten.

Op alle beleidsterreinen binnen deelprogramma 2A Zorgzame gemeente zijn er geringe effecten in het meerjarenbeeld, waaronder bijstelling van kapitaallasten, interne verrekeningen, indexering salarislasten en overige kleinere verschillen.

Investeringen Zorgzame gemeente

Investeringen

De tijdelijke noodlokalen bij het Avontuur willen wij vervangen door een permanente oplossing. Ter voorbereiding van dit project is een voorbereidingskrediet nodig van € 105.600. Als afschrijvingstermijn hanteren wij 25 jaar, waarbij wij veronderstellen dat het voorbereidingskrediet straks meegenomen wordt in het totale verbouwingskrediet. De omvang daarvan is nog niet bekend en volgt uit de voorbereiding.

2B Actieve en gezonde gemeente

Portefeuillehouders burgemeester F.Q.A. van Trigt, wethouder M.J.P. Paardekooper en wethouder H.P. Olthof

Het onderdeel Actieve en gezonde gemeente bevat de volgende onderwerpen:

1. Cultuur en monumenten, zoals subsidies, bibliotheken, laaggeletterdheid, kunst, en rijks- en gemeentelijke monumenten;
2. Sport, bewegen en recreatie, waaronder sportstimulering, het zwembad en sportaccomodaties;
3. Gezondheid.

2B.1 Cultuur en monumenten

Subsidies algemeen

Meerjarensubsidieprogramma

In 2022 stelden we het meerjarensubsidieprogramma voor de periode 2023-2026 op. Een overzicht van het subsidieprogramma 2023-2026 voegen we als bijlage bij deze begroting (bijlage 4.2). Wij ontvangen van Heineken Nederland ieder jaar € 15.000 voor (incidentele) sociaal-culturele en sportieve activiteiten, jubilea en evenementen. De verdeling van dit bedrag is aan het college.

Cultuur

Bestrijding laaggeletterheid en Voorleesexpress

De bibliotheek organiseert een maandelijks Taalcafé samen met Taalvrijwilligers Zoeterwoude. In het Taalcafé leggen mensen contact met anderen en oefenen ze op een leuke manier met de Nederlandse taal. In 2023 wordt dit voortgezet. Ook zet de bibliotheek het project VoorleesExpress in 2023 voort. Dit is een programma ter bestrijding van laaggeletterdheid, waarbij vrijwilligers bij gezinnen thuis voorlezen.

Doorgaande leeslijn 0-12 jarigen

De bibliotheek zet in 2023 samen met de school, SKZ en het CJG de doorgaande leeslijn voor 0-12 jarigen door. Leerkrachten worden getraind in leesbevorderende activiteiten. Op het CJG zet de bibliotheek een boekstartcoach in. Met SKZ zijn ze in gesprek over naschoolse activiteiten. De bibliotheek biedt mediawijsheid activiteiten aan op school en de Buitenschoolse Opvang (BSO).

Maakplaats

Maakplaats (voorheen heette dit Pop-up eLAB) biedt activiteiten voor de basisschooljeugd op het gebied van wetenschap en techniek. Bijvoorbeeld bouwen en programmeren met LEGO, 3D printen en robots bouwen. Maakplaats komt in 2023 weer een keer naar Zoeterwoude.

Informatiepunt Digitale Overheid (IDO)

Het Informatiepunt Digitale Overheid wordt in 2023 verder uitgerold. Inwoners kunnen hier terecht voor bijvoorbeeld het invullen van belastingformulieren, vragen over toeslagen en over AOW. De digilijn behoort tot het IDO en er worden digitale cursussen aangeboden. Het IDO wordt ondergebracht bij de bibliotheek in Zoeterwoude-Dorp.

Accommodaties

Monumenten

We zetten het monumentenbeleid voort

Voor 2023 verwachten wij geen bijzonderheden. Het monumentenbeleid zetten we ongewijzigd voort met de reguliere activiteiten. Nieuw begroten we een bedrag van € 1.000 voor advieskosten voor de dorpsbouwmeester (vertegenwoordiger van onze gemeentelijke monumentencommissie). Advieskosten in het kader van een vergunning komen ten laste van de post 'omgevingsvergunning'. Advieskosten voor subsidieaanvragen voor de instandhouding van gemeentelijke monumenten kunnen niet ten laste worden gebracht van de post 'omgevingsvergunningen'.

2B.2 Sport, bewegen en recreatie

Bij de ontwikkeling van sportpark Haasbroek betrekken we het sportbeleid

We werken verder aan de ontwikkeling van sportpark Haasbroek en houden daarbij rekening met de uitgangspunten van het op te stellen sportbeleid.

Leefstijlcoach gaat in 2023 door met het uitvoeren van het leefstijlakkoord

Wij vragen voor 2023 de SPUK (Specifieke uitkering van VWS) voor de combinatiefunctionaris (leefstijlcoach) aan en de uitvoeringsgelden voor het sportakkoord en het preventieakkoord.

Vervangen ballenvanger Haasbroek

De ballenvanger op veld drie van voetbalvereniging SJZ op sportpark Haasbroek is in slechte staat. Deze moet vervangen worden. Dit kost € 8.500. Bij deze vervanging houden we rekening met een eventuele reconstructie van sportpark Haasbroek. De nieuwe ballenvanger kan eenvoudig worden verwerkt in het nieuwe plan.

Uitvoering actieplan Spelen

De acties zijn erop gericht het aantal en de inrichting van de speelplekken goed te laten aansluiten op het aantal en de leeftijd van de omwonende kinderen. Daarnaast zorgen we voor aantrekkelijk en toegankelijk groen, bespeelbare verharding en veilig water.

Sport en speelplek Verde Vista

We vragen subsidie bij de provincie aan voor de helft van de kosten voor realisatie van een sport en speelplek aan het waterlooppad in Verde Vista. Samen met inwoners gaan we deze plek ontwikkelen.

Het Leefstijlakkoord werken we uit
Het Leefstijlakkoord Zoeterwoude is een vertaling van het Nationaal Preventieakkoord en Sportakkoord. Samen met de betrokken samenwerkingspartners werken we de activiteiten gericht op een gezonde leefstijl en het stimulering van sport verder uit. In oktober 2022 vond een tussentijdse evaluatie plaats.

We maken sport- en beweegbeleid

Sporten en bewegen is belangrijk. Het draagt bij aan een langer leven en aan een leven waarin iemand langer gezond blijft. Maar ook ontmoeting en sociale cohesie zijn onderdeel van sport en bewegen. In het sportbeleid wordt beschreven hoe sporten en bewegen gestimuleerd wordt. Ook wordt geïnventariseerd welke faciliteiten ervoor nodig zijn. Daarnaast zal ook het stimuleren en ondersteunen van het verenigingsleven een plaats krijgen in het sportbeleid.

Wij gaan verder met de herinrichting van sportpark Haasbroek-De Klaverhal
Nadat in 2017 de verduurzamingsopties van de Klaverhal zijn verkend is besloten in te zetten op het bouwen van een nieuwe sporthal. Deze moet op sportpark Haasbroek komen te staan. Daarvoor is herinrichting van het sportpark nodig. In 2023 wordt met een nieuwe projectleider verder gewerkt aan dit plan. Om te komen tot een functioneel programma van eisen worden vanzelfsprekend de belanghebbende partijen betrokken. Hiervoor is nog € 30.000 in het bestaande voorbereidingskrediet. Om verder te kunnen met het plan is een nieuw krediet nodig. Hiervoor ontvangt de raad een apart voorstel.

Wij zetten in op behoud van het zwembad voor Zoeterwoude

In het seizoen 2022 konden wij het zwembad weer openstellen voor alle doelgroepen en waren wij niet gehouden aan Coronamaatregelen. Wij hopen en gaan er vanuit dat deze situatie ook voor 2023 geldt.

We blijven het grote belang van het zwembad als ontmoetingsfunctie voor de jeugd zien én we streven er naar om door het exploiteren van het zwembad 30 tot 60 minuten per dag te bewegen. De reacties van de inwoners en van bezoekers van buiten de gemeente over het zwembad zijn zonder uitzondering positief. Wij hopen in 2023 weer het aanbod van activiteiten op te pakken, zoals de Zwem4daagse, de barbecue voor de vaste zwemmers en het 'dubbeltjes duiken' voor de jeugd. Vanzelfsprekend zijn de eisen van onderhoud, hygiëne, toezicht en aansprakelijkheid hierbij een voorwaarde. Wij voldoen aan de door de Omgevingsdienst Midden Holland gecontroleerde, wettelijke eisen. Noodzakelijke klein onderhoud aan het pand pakken we zoveel mogelijk in eigen beheer op. We kijken naar de staat van het zwembad(gebouw). Op basis van de uitkomsten maken we een plan voor de toekomst.
Het zwembad brengen wij ook weer onder de aandacht met een folder en berichten op Facebook, de gemeentelijke website en de gemeenteberichten in de huis-aan-huis krant.

2B.3 Gezondheid

1a. Wij geven Hecht opdracht voor het uitvoeren van wettelijke taken publieke gezondheid

In de Wet Publieke Gezondheid (WPG) staan de wettelijke taken die de gemeente heeft op het gebied van de volksgezondheid. Het merendeel van deze wettelijke taken voert Hecht uit. Dit is een gemeenschappelijke regeling van 18 gemeenten in de regio Hollands Midden. Het doel is de gezondheid en het welbevinden van de burger te bewaken, te beschermen en te bevorderen in zowel normale als in crisisomstandigheden. Voor een uitgebreid takenoverzicht verwijzen we naar de Programmabegroting 2023 van Hecht.

1b. Uitwerken actiepunten landelijke nota gezondheidsbeleid
In 2022 evalueerden we de nota Sociaal Beleid 'Zoeterwoude Gelukkig en Gezond'. We werken aan een nieuwe integrale nota sociaal beleid 2023-2026. In die nieuwe nota besteden we ook aandacht aan actiepunten vanuit de landelijke nota volksgezondheid 2020-2024. Ook betrekken we hier de uitwerking van het Leefstijlakkoord bij.

Daarnaast gaan we aan de slag met een aantal specifieke gezondheidsvraagstukken:

1. Vergroten gezondheid in de fysieke- en sociale leefomgeving;
2. Verkleinen gezondheidsachterstanden;
3. Aandacht voor thema's voor jeugd en jongvolwassenen, vastgesteld in nota jeugdbeleid;
4. Bijdragen aan vitaal ouder worden.

Het thema eenzaamheid krijgt speciale aandacht.

Op dit moment is nog niet duidelijk welk budget nodig is voor de uitvoering van dit beleid. Bij vaststelling van de nota door de gemeenteraad in het voorjaar van 2023 worden de nodige middelen aangevraagd.

We dienen een aanvraag in voor SPUK (specifieke uitkering)

Voor een aantal thema's binnen het sociaal beleid en volksgezondheid komt een brede SPUK regeling waarvoor we een aanvraag in kunnen dienen. De bedragen die daarbij gemoeid zijn, zijn nog niet bekend. Wel betreft het onder andere de brede regeling combinatiefuncties, uitvoeringsbudget sportakkoord en preventieakkoord, eenzaamheid, mentale kwetsbaarheid en kansriijke start. Afhankelijk van de voorwaarden die daaraan verbonden zijn, vragen we (een gedeelte van) de SPUK aan.

1c. Plan dementievriendelijke gemeente uitvoeren

Alzheimer Nederland voert een dementiescan voor onze gemeente uit en geeft hierop een advies. De werkgroep dementievriendelijk Zoeterwoude bestaat uit inwoners en casemanagers dementie. In deze werkgroep wordt het advies van Alzheimer Nederland uitgewerkt. We vragen hiervoor € 10.000 voor een periode van drie jaar aan.

2. Ongediertebestrijding na melding burgers of na eigen waarneming

Wij blijven inwoners er op wijzen dat het voeren van eenden ongewenst is. Als voer blijft liggen omdat eenden het niet opeten, kan dit ongedierte aantrekken. Daarnaast verwijzen wij naar gespecialiseerde bedrijven en attenderen wij bewoners op waar ze informatie vinden over verschillende soorten ongedierten.

Wij gebruiken geen gif bij het bestrijden van ongedierte

Uitzondering hierop is een plaag die niet door vangklemmen verholpen kan worden. Wij registreren meldingen van overlast. Hierbij wordt aangegeven wanneer, waar en door wie de overlast is gemeld, wat de overlast is en hoelang de bestrijding duurt.

2B Kengetallen en Financieel overzicht

Kengetallen/beleidsindicatoren

1. ¹ Bron: CBS/RIVM, percentage van inwoners

Financieel overzicht 2B Actieve en gezonde gemeente

Financiële toelichting

De lasten van het programma 2B Actieve en gezonde gemeente zijn in 2023 € 61.000 lager dan 2022. De baten zijn licht hoger met € 20.000. Per programmonderdeel staat hieronder een toelichting.

De uitgaven voor Cultuur en Monumenten zijn in 2023 € 97.000 lager dan in 2022, terwijl de baten bijna gelijk blijven. Dit komt doordat in 2022 er incidenteel budget voor coronasteunmaategelen beschikbaar was, maar in 2023 is dit vervallen.

Voor Sporten en Bewegen zijn in 2023 € 28.000 minder lasten opgenomen dan in 2022, terwijl de baten gelijk blijven. Ook hier komt dit doordat incidenteel budget voor coronasteunmaategelen beschikbaar was. Dit budget is in 2023 vervallen.

Bij Gezondheid zijn de geraamde lasten in 2023 € 640.000, dit is € 64.000 hoger dan in 2022. De baten stijgen in 2023 met € 20.000. De lasten stijgen door € 10.000 extra uitgaven voor het dementievriendelijk maken van de gemeente, € 40.000 voor het realiseren van een sportplek aan het Waterlooppad en € 14.000 hogere bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Hecht. De € 20.000 hogere baten betreft de provinciale bijdrage aan het realiseren van eerdergenoemde sportplek aan het Waterlooppad.

Daarnaast spelen op alle beleidsterreinen binnen deelprogramma 2B Actieve en gezonde gemeente effecten in het meerjarenbeeld. Hieronder vallen bijstellingen van kapitaallasten, interne verrekeningen, indexering salarislasten en overige kleinere verschillen die van invloed zijn op het budget 2023.

Investeringen Actieve en gezonde gemeente

Ballenvanger sportpark Haasbroek

De ballenvanger op sportpark Haasbroek is aan vervanging toe. Voor de vervanging is een investeringskrediet van € 8.500 nodig. De ballenvanger is te verplaatsen als deze in de toekomst op een andere plek nodig is.

Portefeuillehouders burgemeester F.Q.A. van Trigt, wethouder H.P. Olthof en wethouder M.J.P. Paardekooper

Omschrijving van het programma

Dit programma omvat de ruimtelijke opgaven van de gemeenten. Het programma omschrijft zowel de ontwikkelingen als het beheer van de openbare ruimte.

3A Ontwikkeling leefomgeving

3A.1 Groene Hartbeleid

We vinden het belangrijk dat onze agrarische ondernemers een stevige plaats behouden in onze gemeente

Het Groene Hartbeleid is gericht op het versterken van de agrarische activiteiten in Zoeterwoude. We steunen onze agrariërs in hun zoektocht om een toekomstbestendige onderneming voor te zetten. Waar mogelijk verbinden wij dit met de thema's recreatie, cultuurhistorie en biodiversiteit. Daarom zetten we in op een evenwichtige balans tussen wonen, werken en leven. Dit doen we in samenwerking met de ondernemers, gebruikers en mede-overheden.

Landschap en Cultuurhistorie

Een verdere versterking van het landschap en de cultuurhistorie vindt plaats in afstemming met de gebruikers, eigenaren en beheerders. Hierin zijn regionale samenwerking van groot belang. Deze samenwerking evalueren we op effectiviteit en zetten we waar nuttig is voort. Nadrukkelijk wordt er samengewerkt met de aangrenzende gemeenten, Provicie Zuid-Holland en Holland Rijnland.

Biodiversiteit

Om de biodiversiteit in onze agrarische gemeente te vergroten werken we al diverse jaren samen binnen het initiatief 'Groene Cirkel Bijenlandschap'. Deze samenwerking zetten we voort en verbreden we met onze ondernemers op de bedrijventerreinen.

Recreatie

Onze basis voor recreatie, promotie en samenwerking met ondernemers is goed
De recreatieve infrastructuur is de laatste jaren verder uitgebreid. We ontwikkelden samen met ondernemers nieuwe fiets- en wandelroutes en maakten de website www.ontdekzoeterwoude.nl. Dit beleid wordt voortgezet.

Duurzaam (beheer)

De laatste jaren voerden we als gemeente Zoeterwoude een verduurzaming in het beheer van de openbare ruimte door. Deze lijn zetten we we komende jaren door. Hierin worden ondernemers, bewoners en recreanten betrokken.

3A.2 Economische Zaken

Portefeuillehouder wethouder H.P. Olthof.

Omschrijving van het programma

Dit programma betreft het scheppen van randvoorwaarden voor een gunstig en duurzaam ondernemersklimaat, werkgelegenheid en het optimaliseren van de detailhandelsvoorzieningen in de gemeente.

We stimuleren het ondernemersklimaat in Zoeterwoude en de regio

Zoeterwoude kent naar verhouding veel bedrijvigheid. Het aantal banen per 100 inwoners is meer dan twee keer zo hoog als in andere gemeenten in de regio. In de ranglijst van economische toplocaties die jaarlijks wordt gepubliceerd door Elsevier, stond Zoeterwoude in 2021 op een vierde plaats in Zuid-Holland (in Nederland op plaats 22). Daar zijn we trots op.

Een goed ondernemersklimaat is van meer dan plaatselijk belang. Daarom werken we samen met de gemeenten Katwijk, Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Voorschoten aan de Economische Agenda van de Leidse regio. Dat doen we onder de naam Economie071.

Dienstverlening gemeente

In het MKB onderzoek uit 2021 beoordeelden de ondernemers onze dienstverlening met een 7,4. Uit de Ondernemerspeiling die we in april 2021 zelf lieten uitvoeren, scoorden we een 6,9 (andere gemeenten met <25.000 inwoners scoorden 6,5). Ook in 2023 gaan we aan de slag om de ondernemerstevredenheid minimaal op een 7 te houden.

Werklocaties

De werklocaties die we in onze gemeente kennen zijn bedrijventerreinen, kantorenlocaties en winkelgebieden. Daarnaast bestaat een groot deel van het oppervlakte van onze gemeente uit agrarisch werklandschap. Het agrarisch werklandschap is ondergebracht in Programma 3A.1, Groene Hartbeleid. Hier vindt ook het grootste deel van recreatie en toerisme plaats (inclusief het Recreatief Transferium).

We gaan aan de slag met bedrijventerrein Keer-weer en omliggend gebied

Eind 2021 is de gebiedsvisie Keer-weer vastgesteld. Deze visie gaat over het gebied Keer-weer, "het eiland", Miening en Europaweg. Hierin is het scenario "gemengd woon-werkgebied" gekozen. In 2023 werken we samen met alle betrokkenen verder aan het uitwerken van het voorkeursscenario in de gebiedsvisie.

We gaan ook aan de slag met bedrijventerrein Oosthoek

De afgelopen jaren stond de aanpak van bedrijventerrein Oosthoek regelmatig in de begroting. We hebben door gebrek aan capaciteit nog geen start gemaakt met het verbeteringstraject voor het bedrijventerrein. Er liggen uitdagingen op het gebied van de openbare ruimte, mogelijk ander gebruik van een of meerdere panden, het verbeteren van de communicatie met de gemeente en het organiseren van de ondernemers en pandeigenaren. In 2023 begroten we daarom voldoende middelen voor de aanpak van Oosthoek.

We onderzoeken samen met gemeente Alphen aan den Rijn en Heineken een mogelijk bedrijventerrein Barrepolder Oost

Een nieuw bedrijventerrein, dat grotendeels op het grondgebied van Alphen aan den Rijn ligt, biedt kansen voor zowel Zoeterwoude als de Leidse regio. De ruimte voor bedrijven in onze regio is immers schaars. In 2022 is gemeente Alphen aan den Rijn gestart met het mogelijk maken van bedrijventerrein Barrepolder-Oost. Hier is ook het regionale 150kV-station gepland. De ontsluiting van dit terrein is voorzien via het terrein van Heineken. Ambtelijk wordt hierover tussen beide gemeenten momenteel afgestemd. Bestuurlijk worden tussen Alphen aan den Rijn en de gemeenten in Economie071-verband in het najaar van 2022 afspraken gemaakt over het instellen van een projectteam en/of stuurgroep Barrepolder Oost.

In 2023 werken we verder aan een vitaal en toekomstbestendig centrum van Zoeterwoude-Dorp

In de Retailvisie Leidse regio 2025 is de regionale hoofdstructuur van de detailhandel vastgelegd. Voor de winkels in de dorpskern zijn de maatregelen de afgelopen jaren uitgewerkt in nauw overleg met betrokken partijen. Eind 2021 is het project Vitaal dorpscentrum gestart. In 2022 werkten we hieraan met betrokken ondernemers, pandeigenaren en bewoners. Het onwerp voor de buitenruimte in de dorpskern wordt na de zomer van 2022 aan de raad aangeboden. In 2023 kan gestart worden met de eerste werkzaamheden.

Het centrumgebied Verde Vista Meerburg is waarschijnlijk in 2023 klaar

In de Gebiedsvisie Zoeterwoude-Rijndijk is Verde Vista Meerburg aangewezen als lokatie voor het toekomstige winkelgebied voor de Rijndijk. De bewoners krijgen een supermarkt voor de dagelijkse boodschappen in de eigen buurt. De bouw van het centrumgebied is gestart en is eind 2023 klaar, met mogelijke uitloop naar begin 2024. We willen stimuleren dat er naast de supermarkt een goed aanbod komt in de andere commerciële ruimte(n) in het nieuwe centrum. Ook gaan we naast het Molenplein de mogelijkheid bieden voor een of meer standplaatsen op meerdere dagen. Dit zorgt voor meer levendigheid in het centrum en een gevarieerd aanbod voor het winkelpubliek.

In 2023 leggen we mantelbuizen aan om glasvezel in het buitengebied mogelijk te maken

Het dossier "glasvezel" wordt per 2023 overgeheveld van programma 1 Bestuur, Dienstverlening en Veiligheid naar 3A.2 Economische Zaken. De raad stelde in 2022 een krediet beschikbaar van € 1.670.000 voor de aanleg van mantelbuizen voor onder andere glasvezel. Hiermee kan de gemeente mantelbuizen aanleggen, waarna een marktpartij in deze buizen glasvezel kan aanleggen. Alleen op die manier is aanleg van glasvezel in het buitengebied rendabel. Na de zomer van 2022 start de aanbesteding. De aanleg van mantelbuizen verwachten we in de eerste heflt van 2023 uit te voeren.

3A.3 Vergunning, handhaving, toezicht

Geschatte legesaanvragen 2023

Voor 2023 is de schatting dat het aantal aanvragen vergeleken met 2022 daalt. Deze daling komt doordat per 1 januari 2023 de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking treedt. De Eerste Kamer kan hierover nog een ander besluit nemen, maar dat is niet te verwachten. Hiermee verandert de wijze van vergunningverlening. De inschatting is dat het aantal aanvragen hierdoor voor ongeveer 50% afneemt. Hier komen bouwmeldingen voor in de plaats. Daar mag de gemeente geen leges voor in rekening brengen.

De legesopbrengst voor het in behandeling nemen van aanvragen om vergunning varieert per jaar sterk
Wij kunnen deze niet goed ramen. De inhoud van de Tarieventabel 2023 is namelijk nog niet bekend. Ook hangt het af van het moment van het indienen van een aanvraag om vergunning en de dan geldende regelgeving. Geplande legesopbrengsten kunnen doorschuiven naar een ander jaar. Dat kan een grote invloed hebben op de raming die hieronder staat. De legesopbrengsten van de projecten in het overzicht gaan uit van de opzet van de Tarieventabel 2022 en een inschatting van de in 2023 geldende wetgeving. Bij de overige aanvragen maken we een voorzichtige inschatting voor de gevolgen van de invoering van de Wkb. Zoals bij de vorige begroting aangegeven heeft het doorschuiven van het project Weidelaan grote gevolgen voor de legesopbrengsten.

Legesopbrengsten 2022

Omgevingsvergunningen en meldingen de afgelopen jaren

Voor toezicht en handhaving:

Zie de paragraaf Handhaving

We evalueren en actualiseren het ligplaatsenbeleid

In 2023 gaan we het ligplaatsenbeleid evalueren en actualiseren. Daarin kijken we naar aantallen, ligging, de wachtlijst, onderhoud, doorstroming, tarieven, wellicht verkoop van ligplaatsen en eventueel uitbesteden van de uitgifte. Op basis van het huidige ligplaatsbeleid is doorstroming nauwelijks mogelijk.

We evalueren de afgifte van vergunningen ligplaatsen en van evenementen

We gaan de afgifte van vergunningen voor zowel ligplaatsen als evenementen in 2023 evalueren en kijken naar verbeteringen of aanpassing in het proces van afgifte.

3A.4 Omgevingswet

De Omgevingswet treedt in werking per 1 januari 2023

Deze datum is nog niet definitief bepaald. Naar verwachting neemt de Eerste Kamer daarover een besluit in oktober. Vooralsnog gaan we ervan uit dat de Omgevingswet met ingang van 2023 in werking treedt. Als de Omgevingswet dan niet in werking treedt heeft dit financiële consequenties. In dat geval nemen we de gevolgen daarvan op in de voorjaarsnota. In de risicoparagraaf staat beschreven wat de consequenties zijn van de onzekerheid over de datum van inwerkingtreding.

Vergunningverlening gaat volgens de nieuwe wet

Dit geldt voor het hele proces: vooroverleg en beantwoording van vragen bij het omgevingsloket, behandeling en advisering over vergunningaanvragen en toezicht en handhaving. Bovendien treedt samen met de Omgevingswet ook de Wet kwaliteitsborging in de bouw in werking. Ondanks het testen en oefenen in de voorbereidingsfase heeft deze nieuwe manier van werken impact. Het komende jaar staat in het teken van het opdoen van de eerste ervaringen en bijsturen indien nodig. Uitgangspunt blijft dat deze werkzaamheden gedekt worden door legesinkomsten.

We gaan aan de slag met de nieuwe instrumenten

HIeronder vallen de omgevingsvisie, het omgevingsplan en toepasbare regels. De omgevingsvisie is vastgesteld en is de basis voor het ja, mits-kompas dat we gebruiken om samen met initiatiefnemers te werken aan gemeentelijke doelen. Het omgevingsplan wordt de komende jaren stap voor stap een plan voor de hele gemeente. De deadline daarvoor is 2029. In 2023 is de eerste stap besluitvorming over het landelijk gebied. De eerste toepasbare regels stellen we per 2023 beschikbaar.

Misschien wordt de Omgevingswet ingevoerd met Tijdelijke Alternatieve Maatregelen

Als het landelijke digitale stelsel nog onvoldoende stabiel werkt kan de Omgevingswet in werking treden met beperkte digitale eisen: Tijdelijke Alternatieve Maatregelen (TAM’s). Gemeentes kunnen dan gedeeltelijk (met name voor ontwikkelingsprojecten) gebruik blijven maken van huidige digitale eisen. Dit heeft voor ons geen financiële gevolgen omdat onze software met zowel de oude als de nieuwe eisen werkt. Wel is het dan zo dat initiatiefnemers daarover op tijd met hun adviesbureau een keuze moeten maken.

Het meerjarenbudget voor het maken en actualiseren van beleid is toereikend

Het maken van de regels van het omgevingsplan gaat samen met het aanpassen van toepasbare regels. Voor het actueel houden van de omgevingsvisie, het opbouwen van het omgevingsplan en het bijhouden van toepasbare regels is voor de komende jaren een structureel budget opgenomen. Dit budget is in 2023 hoger vanwege de overgang van de implementatiefase naar het reguliere werk. Voor de implementatie van de Omgevingswet is een beperkte toelage toegevoegd aan het gemeentefonds die is toegevoegd aan het budget.

3A.5 Volkshuisvesting

Wonen en huisvesting blijft ook in de komende jaren een belangrijk speerpunt
Veel jongeren willen in de gemeente blijven wonen, maar het ontbreekt aan beschikbare woningen en/of de financiële middelen om dat te bereiken. Ook senioren willen graag oud worden in de gemeente waar ze vaak al hun hele leven wonen. Voor ons is een goede doorstroming op de woningmarkt van groot belang. Voor de ouderen zelf en ook voor jongere generaties.
Om de groeiende vraag naar huisvesting het hoofd te kunnen bieden, moeten we anticiperen op extra ruimte voor woningbouw. De grens voor inbreiden is bereikt en gaat ten koste van de leefbaarheid, zoals voldoende groen en speelvoorzieningen in wijken.

Het zwaartepunt voor woningbouw ligt in Zoeterwoude Dorp

Afgelopen jaren kwamen er vooral in Rijndijk veel woningen bij. Wij zetten in op planvorming van toekomstige woningen aan de rand van het dorp. Dat moet een passend woningaanbod opleveren voor jong en oud, met ruimte voor nieuwe woonvormen.

Wij zetten in op passende en bereikbare woningbouw voor starters en bevorderen van de doorstroming

Wij streven naar een gebalanceerde verhouding tussen alle segmenten van de woningmarkt. Wij houden hierbij de regie, waarbij maatregelen als zelfbewoningsplicht, opkoopbescherming en voorrang voor eigen inwoners (lokaal of regionaal) beleidsmatig worden vastgelegd. Bij particuliere verhuurders met een minimaal aantal woningen sturen wij aan op aansluiting bij het regionale woonruimteverdeelsysteem. De beleidswijzigingen hebben geen directe invloed op de begroting 2023.

Wij willen inspelen op de vraag naar tijdelijke woningbouw

Wij onderzoeken of er binnen de gemeente geschikte (kleinschalige) locaties zijn waar dergelijke ontwikkelingen mogelijk zijn, die later ook weer afgeschaald kunnen worden. Vanuit het Rijk is er een Taskforce versnelling tijdelijke huisvesting die gemeenten kan ondersteunen bij het onderzoeken naar lokale mogelijkheden.

Het woningbouwprogramma 2022-2025 leidt tot een woningvoorraad van 4.748 woningen
Zoals blijkt uit onderstaand overzicht neemt onze woningvoorraad tot en met 2025 toe met 812 woningen. Voor de periode na 2024-2025 moeten we nadenken over woningbouwlocaties en plannen maken om in de woningbehoefte te kunnen voorzien.

Overzicht woningbouwplannen

Toelichting op de woningbouwplannen

De woningen aan de Kopperwetering 3 en 5 betreft een transformatie van een leegstaand kantoorpand naar woonappartementen. De ontwikkeling is nog onzeker en is daarom niet meegenomen in de tabel. Ook de ontwikkeling van Hoge Rijndijk 103 en de 90 woningen van Swetterhage zijn onzeker.

Wij hebben (nog) voldoende krediet beschikbaar voor de startersleningen in 2023

Gelet op ons woningbouwprogramma voor 2023 verwachten wij voldoende krediet te hebben voor het verlenen van startersleningen. In 2023 zijn geen (grote) projecten waarin (sociale) koopwoningen worden opgeleverd. Als blijkt dat wij voor de 10 goedlope koopappartementen aan de Schenkelweg 4 (voormalige bibliotheek) veel aanvragen ontvangen kan dat leiden tot een uitputting van ons krediet. Dan volgt een apart voorstel voor het beschikbaar stellen van extra krediet voor de startersleningen.

Wij zetten een bewustwordingscampagne op voor de Blijverslening

Op 24 februri 2022 besloot de raad om de Blijverslening voor een periode van twee jaar in stand te houden. HIerbij is aandacht gevraagd voor het bevorderen van de bewustwording van de Blijverslening voor de doelgroep. Wij hebben in 2022 een bewustwordingscampagne opgezet met als doel om in 2022 en 2023 de mogelijkheden van de Blijverslening goed onder de aandacht te brengen van de doelgroep.
Aandachtspunt bij het toewijzen van een Blijverslening is dat de de lening ten laste komt van hetzelfde krediet als de starterslening. Als er aanvragen binnenkomen, dan zullen er extra financiële middelen beschikbaar moeten worden gesteld. Zeker als ook de aanvagen voor startersleningen toenemen.

3A.6 Grondzaken

Omschrijving van het programma

In dit onderdeel worden alle grondzaken besproken die niet onder de andere programma-onderdelen vallen: het beheer van panden en gronden in bezit bij de gemeente en de verkoop van snippergroen, parkeerplaatsen en nutsvoorzieningen. Het beleid voor aan- en verkopen staat verwoord in de Nota grondbeleid, welke wordt toegelicht in de paragraaf Grondbeleid.

We exploiteren in principe alleen vastgoed met een sociale of maatschappelijke functie

Het beleid is ons vastgoed zoveel mogelijk af te stoten. Er resteren nog enkele panden die we exploiteren

We werken mee aan de verkoop van snippergroen, parkeerplaatsen en grond voor nutsvoorzieningen

De afweging die we daarbij maken staat beschreven in de Nota Grondbeleid. De verzoeken tot verkoop brengen kosten om ze af te handelen met zich mee. De verkoop van objecten levert een incidentele bijdrage aan de begroting.

3A.7 Ruimtelijke ontwikkeling

Portefeuillehouder wethouder H.P. Olthof.

Omschrijving van het programma

Dit programma bevat de gemeentelijke activiteiten op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, bestemmingsplannen, volkshuisvesting, kwaliteit van woningen en de woonomgeving en woonwagenzaken.

Agenda Ruimtelijke Ontwikkelingen Zoeterwoude (ROZ)

De Agenda ROZ hangt onder de omgevingsvisie. De omgevingsvisie voor Zoeterwoude is handzaam en bruikbaar. In de Agenda ROZ wordt dit via het toepassen op concrete uitwerkingsprojecten direct getoetst. In de agenda worden alle ruimtelijke ontwikkelingen getoetst aan de uitgangspunten uit de omgevingsvisie. Hieraan worden 'capaciteit ' en 'financiën' als toetsingskader gekoppeld. Zo kan jaarlijks een uitvoeringsagenda vastgesteld worden.

In Zwethof realiseren we 44 woningen in het dure segment

41 woningen realiseert de gemeente, 3 woningen worden gerealiseerd door particulieren. De procedures zijn allemaal doorlopen. De bouw is gestart in 2022. In 2023 worden de woningen opgeleverd en wordt het gebied woonrijp gemaakt.

De grondexploitatie is opgenomen in een VOF, waarin de gemeente voor 50% aandeelhouder is. De grondexploitatie sluit positief

De laatste fase in Verde Vista Meerburg

We bouwen 400 appartementen voor de doelgroepen senioren, starters en sociaal. In het centrumplan worden 150 appartementen gebouwd voor de doelgroepen sociaal en middenhuur. De grondexploitatie is opgenomen in een CV-BV constructie. De gemeente is voor 50% aandeelhouder. Financiële consequenties zijn opgenomen in de GREX OMM.

Ruimtelijke vertaling programma van eisen Sportpark Haasbroek

In samenspraak met de belanghebbenden wordt vanuit het programma sport een functioneel programma van eisen gemaakt. Dit programma wordt ruimtelijk vertaald. Het doel is om de ruimte op het sportpark zo optimaal mogelijk te gebruiken.

We streven naar oplevering van de nieuwe Bernardusschool in 2024

Ook de Stichting Kinderopvang Zoeterwoude (SKZ) wordt hierin gehuisvest. De stichting wordt eigenaar van een deel van het gebouw. Met SKZ is een 'Overeenkomst van Erfpacht met recht van opstal' overeengekomen. Het schoolbestuur is bouwheer voor het gebouw. De gemeente zorgt voor de veranderingen in de openbare ruimte en het bouwrijp maken van het perceel. Door kostenstijgingen lopen de bouwkosten op. In 2023 hebben we meer zicht op de bouwkosten en doen we de raad een goed onderbouwd seperaat voorstel voor verhoging van het budget.

Een ontwikkelaar wil 23 woningen aan de Weidelaan realiseren

Daarvan zijn vijf woningen sociaal. Gekoppeld aan deze ontwikkeling is de sanering van de glastuinbouwlocatie aan de Papeweg. De samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente, de eigenaren van de grond en de ontwikkelaar is in 2021 ondertekend. De planologische procedure is gestart in 2022. De gemeentelijke kosten zijn voor rekening van de ontwikkelende partij.

In de Oude Bibliotheek worden tien startersappartementen gerealiseerd

Dit is het laatste onderdeel van de vastgoed carrousel. Deze heeft als doel gemeentelijk vastgoed waar mogelijk af te stoten en te herontwikkelen, en een nieuw Cultuurhuis te stichten. Oplevering is in 2023. De gemeentelijke kosten zijn voor rekening van de ontwikkelende partij.

We werken aan een vitaal dorpscentrum

In 2022 is in samenwerking met de ondernemers en bewoners van het dorpscentrum een ontwerp voor het dorpscentrum gemaakt. Hierin zijn knelpunten en kansen verwerkt. Dit ontwerp wordt voorgelegd aan het college en de gemeenteraad. Voor de uitvoering wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van momenten in de beheercyclus, zodat werk met werk gemaakt kan worden. Om stappen te maken in de uitvoering is wel uitbreiding van het (beheer)budget noodzakelijk. Fasering in de uitvoering wordt bepaald door het college. Voorstel voor 2023 is te starten met een eerste fase waarbij de grootste knelpunten en kansen (afval, verkeersveiligheid en parkeren) direct aangepakt worden. Deze eerste fase betreft de omgeving Dr. Kortmannstraat en de Loethe. Hier wordt zoveel mogelijk werk-met-werk gemaakt door beheerbudgetten (riool, afval, wegen en verkeer) te koppelen aan nieuw uitvoeringsbudget. Onderstaande budgetten zijn of beschikbaar, of zijn in deze begroting aangevraagd (zie Programma 3B):
Verkeer: € 100.000
Wegen: € 50.000
Afval: € 55.000
Riolering: € 20.000

Naast deze budgetten is een uitvoeringskrediet van € 450.000 nodig. Dit budget is in de Najaarsnota 2022 al aangevraagd, aangezien een aantal voorbereidingskosten al eind 2022 beginnen. Het totaal beschikbare budget 2023 voor het project Vitaal Dorpscentrum komt hiermee op € 675.000. Dat is exclusief € 25.000 aan plankosten die wij in 2022 uitgeven. In totaal verwachten wij voor het hele project € 700.000 aan kosten.

Project Keer-weer in volle gang

De Visie Keer-weer is samen met het voorbereidingsbesluit en een bestuursopdracht door de raad vastgesteld in 2021. Er is gestart met een verkeersonderzoek en het opstellen van een bestemmingsplan in 2022. Naar verwachting wordt de uitkomst van het verkeersonderzoek eind 2022 aan de raad aangeboden. Het ontwerp-bestemmingsplan volgt begin 2023. Er is voldoende voorbereidingskrediet beschikbaar om dit mogelijk te maken. De kosten worden via een samenwerkingsovereenkomst geregeld

De ontwikkeling van Barrepolder-Oost biedt kansen voor Zoeterwoude en de Leidse Regio

In 2022 is gemeente Alphen aan den Rijn gestart met het mogelijk maken van bedrijventerrein Barrepolder-Oost. Hier is ook het regionale 150kV-station gepland. De ontsluiting van dit terrein is voorzien via het terrein van Heineken. Ambtelijk wordt hierover tussen beide gemeenten momenteel afgestemd. Bestuurlijk worden tussen Alphen aan den Rijn en de gemeenten in Economie071-verband in het najaar van 2022 afspraken gemaakt over het instellen van een projectteam en/of stuurgroep Barrepolder Oost.
Met deze ontwikkeling ontstaan onder andere kansen op de Grote Polder. Het aanbod van (grotere) bedrijfsruimtes groeit in de nabije regio. Er is daarmee betere mogelijkheid voor lokale bedrijven om door te stromen en uit te breiden in Zoeterwoude. Hierdoor zijn bedrijven toekomstbestendig en blijven zij beschikbaar voor Zoeterwoude en de regio.

Rijnhart Wonen wil een flat aan de Kerklaan renoveren en indien mogelijk optoppen
In 2022 diende Rijnhart Wonen hiervoor een plan in. De bedoeling is om 11 of 12 extra appartementen toe te voegen. De gemeente heeft het onderzoek bijgestaan met ambtelijke adviezen. Verdere werkzaamheden worden verrekend middels leges. Mocht uiteindelijk blijken dat er openbare ruimte nodig is om het plan tot uitvoer te brengen, dan gaan we een samenwerkingsovereenkomst aan met Rijnhart Wonen.

We participeren in het project Ongelijkvloerse kruising/Burgemeester Smeetsweg

Dit is een provinciaal project. Het komt ten goede aan de ontsluiting van Zoeterwoude-Rijndijk. In de Staat van Zoeterwoude is werkbudget aangevraagd om eigen onderzoeken voor onder andere het concept-bestemmingsplan mogelijk te maken. Verwacht wordt dat in 2023 ook werkbudget nodig is om bijvoorbeeld de samenwerkingsovereenkomst met de provincie juridisch sluitend te krijgen.

3A.8 Duurzaamheid en Milieu

Programma Duurzaamheid

We zetten het budget voor duurzaamheidssubsidies voort om duurzaamheidsmaatregelen te stimuleren

Jaarlijks stelt de gemeente een bedrag beschikbaar voor subsidies aan bewoners voor het verduurzamen van hun woning én een bedrag voor duurzame initiatieven van Zoeterwoudse bewoners(organisaties) en ondernemers. Deze bedragen komen ten laste van de Reserve Duurzaamheid die voor deze activiteiten is ingesteld.

Het bestaande beleid kan nog tot en met 2023 worden voortgezet

Dat kan gezien de huidige omvang van de Reserve Duurzaamheidt. Voor de periode daarna is het aan de raad om te besluiten of en hoe het beleid wordt voortgezet en hoe we dat financieren. Dit mede op basis van ontwikkelingen met betrekking tot de energietransitie en klimaatadaptatie.

De jaarlijkse budgetten bedragen € 130.000 voor subsidies en leningen en € 30.000 voor duurzame initiatieven (‘Initiatievenpot’).

Doelen en acvtiviteiten staan beschreven in het programma Duurzaamheid

Dit programma moet worden geactualiseerd. Hiervoor is financiering nodig. De benodigde middelen worden in de begroting 2023 aangevraagd. Het programma wordt deels uitgevoerd middels projecten en deels door verduurzamen van bestaande activiteiten. De verschillende projecten staan hieronder beschreven.

Projecten uit het programma Duurzaamheid

Klimaatadaptatie en biodiversiteit
Voor klimaatadaptatie is in 2021 beleid vastgesteld. Hier wordt in 2023 uitvoering aan gegeven. Er wordt zoveel mogelijk werk-met-werk gemaakt om grote inversteringen te voorkomen.
Voor biodiversiteit verwijzen we naar 3A.1

Energiebesparing
In 2023 wordt vol ingezet op isolatie van bestaande bouw. Daarbij wordt gebruik gemaakt van gelden die beschikbaar komen via het Nationaal Isolatie Programma.

De aanpak van energiearmoede (Inclusieve Energietransitie) wordt in 2023 voortgezet. Daarbij maken we gebruik van middelen die in 2022 door het Rijk beschikbaar zijn gesteld.

We gaan bewoners motiveren voor diverse energiebesparende maatregelen
Hiervoor zijn vouchers beschikbaar. We hebben het dan over:

1. Het aanbrengen van kleine energiebesparende maatregelen;
2. Het energiezuinig laten inregelen van verwarmings- en ventilatiesystemen;
3. Het laten geven van 'op de specifieke woning gericht' advies over energiebesparing;
4. Het laten geven van algemeen advies over energiebesparing.

Duurzame mobiliteit
Voor Duurzame mobiliteit is in 2022 een A3 met een Plan van Aanpak vastgesteld. In 2023 wordt nieuw laadpalenbeleid ontwikkeld. Ook wordt verder onderzocht hoe het verduurzamen van mobiliteit in onze gemeente vorm kan krijgen. Onderdeel hiervan is een mogelijke mobiliteitshub waar electriciteit en waterstof voor mobiliteit deel van uitmaken.

Programma Energietransitie

Het programma Energietransitie heeft als doel een energieneutrale gemeente in 2050

Het programma Energietransitie is gestart in 2019. Middels verschillende uitvoeringsprojecten werken we aan het behalen van de doelen. Deze projecten staan hieronder beschreven.

Voor de uitvoering is een programmateam aangesteld en is een reserve ingericht

Hiervoor is € 750.000 beschikbaar. Per jaar is hier werkbudget uit geput. Hiervan werd inhuur, communicatie, uitvoering en onderzoek betaald. Het gewenste resultaat is het uiteindelijke doel, een energieneutrale gemeente in 2050. Er zijn verschillende (Europese, landelijke en regionale) subsidise aangevraagd en verkregen. In de reservering is nog € 300.000 aanwezig. Dit bedrag is gereserveerd als risicodekking voor de Europese subsidie 'Elena-subsidie'. Een verdere toelichting op de financiën van het programma Energietransitie staan in de paragraaf "Kengetallen en Financieel overzicht".

Projecten uit het programma Energietransitie

Project Grootschalige opwek
Het grootschalig opwekken van duurzame energie heeft veel impact op onze leefomgeving. In lijn met de RES 1.0 wordt vooral ingezet op wind- en zonne-energie. Zon en wind langs grootschalige infrastructuur waarbij geldt dat we grote opweklocaties voor zonne-energie zoveel mogelijk op grote daken leggen en nadrukkelijk niet op agrarische grond. We faciliteren initiatieven binnen de regionale zoekgebieden op een manier waarop initiatiefnemers alle mogelijkheden en onmogelijkheden onderzoeken. Belangrijk daarbij is de betrokkenheid van de omgeving, maatschappelijk draagvlak en landschappelijke inpassing. Met het platform grootschalige opwek brengen we diverse partijen en belangen bij elkaar aan tafel.

Op het snijvlak van grootschalige opwekken en minder capaciteit van het elektriciteitsnet vragen, spelen kleine windturbines een belangrijke rol. Met name bij agrarische bedrijven is dit een kansrijke manier op weg naar energieneutraliteit. Daar bieden wij ruimte voor.

Wijkaanpak Zoeterwoude Rijndijk Van Gas Los
In 2020 is het project Rijndijk Van Gas Los gestart. Het is het eerste uitvoeringsproject waarbij met een wijkgerichte aanpak woningen aardgasvrij en verduurzaamd worden. In de decemberciruclaire van 2019 zijn middelen beschikbaar gesteld (klimaatmiddelen Transitievisie Warmte en wijkaanpak) om te kunnen beginnen met de wijkaanpak.

Het afgelopen jaar is veel onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om Rijndijk aardgas vrij te maken. Ook is veel tijd besteed aan communicatie en participatie. In de volgende fase is het de bedoeling om over te gaan tot maatregelen in de wijk.

Het huidige subsidielandschap biedt de mogelijkheid om de komende tijd te focussen op hoe Rijndijk ‘aardgasvrij ready’ te krijgen. Hierin worden inwoners gestimuleerd om te isoleren, op te wekken en kennis op te bouwen. Hiermee worden woningen voorbereid op de toekomstige warmtetechniek. Tegelijkertijd wordt CO2-uitstoot en gebruik van fossiele brandstoffen verminderd.

Warmte Leidse Regio
Zoeterwoude werkt samen met de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Voorschoten en Katwijk aan de warmtetransitie (SOK WLR). In dit samenwerkingsverband is een Plan van Aanpak opgesteld dat wordt uitgevoerd door een eigen programmaorganisatie en met een door de zes gemeenten beschikbaar gesteld budget (2 mln+). Aan het einde van 2022 wordt deze samenwerking geëvalueerd. Daarna wordt bepaald of en hoe de samenwerking wordt voortgezet in 2023 en verder. Belangrijke input voor de evaluatie en voortzetting van de samenwerking zijn de volgende documenten:

1. Financieel-economische ontwerp van een Open Regionaal Energiesysteem (ORES):
   Met verschillende scenario’s wordt in kaart gebracht hoe een ORES er uit kan komen te zien qua ontwerp. Met de studie wordt aangetoond of een ORES zinvol is en welk scenario het meest kansrijk is.
2. Analyse mogelijkheden marktordening:
   Dit document dient als basis om bestuurlijk gesprekken te voeren over de marktordening van een ORES.

3A Kengetallen en Financieel overzicht

Kengetallen/Beleidsindicatoren

1. ¹ Bron: LISA, percentage - menging van wonen, werken, recreatie en detailhandel in gemeentelijke gebied
2. ² Bron: LISA, aantal per 1.000 inwoners (15-64 jaar)
3. ³ Bron: RWS, opgewekt uit wind, waterkracht, zon of biomassa, percentage
4. ⁴ Bron: BAG, aantal per 1.000 woningen
5. ⁵ Bron: CBS, percentage 0-20, 65+-jarigen ten opzichte van 20-64 jarigen

Financieel overzicht 3A Ontwikkeling leefomgeving

Financiële toelichting

Het budget voor het programmaonderdeel Ontwikkeling leefomgeving is in 2023 wijkt op onderdelen fors af van het budget in 2022. Dit komt voor een belangrijk deel vanwege ontwikkelingen binnen ruimtelijke ontwikkelprojecten. Hieronder zijn de belangrijkste verschillen ten opzichte van de begroting 2021 verklaard. Kleinere verschillen als gevolg van interne verrekeningen, indexering van salarissen, bijstelling van kapitaallasten zijn niet nader toegelicht.

Het budget voor Econonische Zaken is in 2023 € 67.000 lager dan in 2022. Dit komt doorhet vervallen van incidenteel budget voor de onderzoekskosten voor glasvezel en de aanpak voor het bedrijventerrein Oosthoek.

Voor het onderdeel Vergunning, Handhaving en Toezicht is in 2023 € 877.000 aan budget beschikbaar, een stijging met € 273.000 ten opzichte van 2022. Door de invoering van de Omgevingswet is de verwachte legesopbrengst verlaagd met € 165.000. Daarnaast is er meer inzet van medewerkers voor vergunningverlening begroot om in 2023 een goede uitvoering aan de vergunningverlening te kunnen geven.

Op het beleidsonderdeel Omgevingswet dalen de geraamde uitgaven in 2023 naar € 377.000. Dat heeft ook te maken met de invoering van de Omgevingswet, grotendeels omdat incidentele budgetten vanwege de invoering zijn vervallen.

Voor Volkshuisvesting is in 2023 € 188.000 aan budgetten beschikbaar. Dat is € 64.000 minder dan in 2022, vanwege een aantal incidenteel budgetten in 2022 die vervallen in 2023. Dit gaat over incidenteel extra budget voor toezicht en handhaving en onderzoekskosten voor gebiedsontwikkeling.

Het budget voor het onderdeel Ruimtelijke Ontwikkeling wijkt in 2023 fors af van het budget in 2022. Zowel de baten als de lasten zijn ruim € 1 miljoen lager grotendeels door mutaties in de projectbudgetten van de Bloemenweide-Noord en Zwethof. In het MPG 2022 zijn deze wijzigingen in detail toegelicht.

Voor Duurzaamheid is het budget in 2023 € 235.000 lager dan in 2022. Dit komt doordat de eenmalige subsidie in 2022 van € 112.000 voor de RREW (Regeling Reductie Energiegebruik Woningen). Hierdoor zijn zowel de baten als lasten in 2023 lager dan in 2022. Verder zijn de lasten in 2023 lager doordat er voor het programma Energietransitie, waaronder ook het project Rijndijk van Gas los, minder werkbudget is geraamd dan in 2022. Hierdoor zijn de lasten in 2023 ook € 221.000 lager. Wel is er in deze begroting € 50.000 extra werkbudget voor Energietransitie opgenomen dan eerder was begroot. Dit geldt ook voor een budget van
€ 30.000 voor onderzoek naar de ontwikkeling van de Ongelijkvloerse Kruising en Barrepolder-Oost.

Nadere financiële toelichting lopende programma's binnen het Duurzaamheid

Programma duurzaamheid

De jaarlijkse budgetten bedragen € 130.000 voor subsidies en leningen en € 30.000 voor duurzame initiatieven (‘Initiatievenpot’). Voor de Regeling Reductie Energiegebruik Woningen (RREW) is een subsidie beschikbaar en is geen extra budget nodig.

Programma Energietransitie

In 2019 is gestart met een reservering van € 750.000 voor het programma in de reserve Energietransitie. Hiervan is € 300.000 gereserveerd als dekking voor de Elenasubsidie. Eind 2022 is circa € 400.000 van de
€ 750.000 euro uitgegeven. Hier staat tegenover dat er sinds 2019 circa € 619.000 euro is binnengehaald aan subsidiebijdrages voor de verschillende projecten. Voor 2023 is nieuwe werkbudget van € 50.000 nodig, waarbij we al rekening houden met een restantbudget uit 2022. Dit houden wij in 2022 over, doordat een externe inhuur in vaste dienst bij de gemeente is gekomen en minder op het budget Energietransitie drukt.

De verhoging van het werkbudget van € 50.000 dekken wij uit de algemene reserve. Als de projecten die onder de Elenasubsidie zijn uitgevoerd vervalt de reservering van € 300.000 in de reserve Energietransitie weer vrij ten gunste van de algemene reserve. Deze werkwijze is gelijk aan die van 2022.

Project Grootschalige Opwek

Communicatie en participatie € 10.000,-. We organiserne daarmee platformbijeenkomsten en partcipatie voor inwoners. Deze kosten worden betaald uit het programma Energietransitie. Hier is geen apart budget voor nodig.

Rijndijk Van Gas los

Tot op het heden zijn de kosten voor Rijndijk VanGasLos afkomstig uit subsidies en de decembercirculaire 2019. Voor 2022 is er geen budget meer. Om verdere uitvoering van het project mogelijk te maken is in 2022 een werkbudget van € 106.000. Hiervan betalen we projectondersteuning, communicatie en participatie en activiteiten in de wijk. Net als bij het werkbudget voor Energietransitie dekken wij de kosten uit de algemene reserve, die weer aangezuiverd wordt als de reservering van € 300.000 vanwege de Elenasubsidie in de reserve Energietransitie vrijvalt.

Warmte Leidse regio

De gemeente levert een bijdrage van € 62.145 om tot eind 2022 de warmtetransitie vorm te geven samen met de regionale partners. Ter dekking wordt dit bedrag toegevoegd aan het werkbudget van het Programma Energietransitie, deels in 2021 en deels in 2022. Hiervoor is een budget aangevraagd in de Staat van Zoeterwoude. Voor 2022 is dit een bedrag van € 41.430.

In 2023 gaan we mantelbuizen aanleggen om glasvezel in buitengebied mogelijk te maken
De raad heeft in 2022 een krediet van € 1.670.000 beschikbaar gesteld voor het aanleggen van mantelbuizen voor onder andere glasvezel. Hiermee kan de gemeente mantelbuizen in het buitengebied gaan aanleggen, waardoor een marktpartij glasvezel kan aanleggen. Alleen op die manier is de aanleg van glasvezel in het buitengebied rendabel. Na de zomer van 2022 is de aanbesteding gestart. De aanleg van mantelbuizen verwachten we in eerste helft van 2023 uit te voeren.

Dorpscentrum
Het project Dorpscentrum gaat in 2023 van start met de eerste fase. Hiervoor is in de Najaarsnota een uitvoeringskrediet van € 450.000 aangevraagd. Daarnaast is een deel van het uitvoeringsbudget al beschikbaar in de begroting 2023 in bestaande budgetten van onderdeel 3B Beheer openbare ruimte. Het totale project kost naar verwachting € 700.000.

3B Beheer Openbare ruimte

Dit onderdeel omvat de onderwerpen Openbare Ruimte, Afval en reiniging en Riolering. Het onderdeel Openbare Ruimte bestaat weer uit de volgende disciplines:

• Openbaar groen;
• Begraafplaatsen;
• Ongediertebestrijding;
• Wegen, straten en pleinen;
• Straatmeubilair;
• Openbare verlichting;
• Kabels en leidingen;
• Civiele kunstwerken;
• Verkeer;
• Watergangen;
• Spelen.

In dit programma staan de gemeentelijke activiteiten voor het beheer en onderhoud van de verschillende disciplines. Daarnaast bevat dit programma het beleid binnen de gemeente. De verschilende ambities staan bij de betreffende onderdelen op de volgende pagina's. De algemene, gemeenschappelijke doelstellingen (inclusief prestaties en activiteiten) staan in de onderstaande tabel weergegeven.

3B.1 Openbare ruimte

Het onderdeel Openbare Ruimte bestaat uit de volgende disciplines:
A. Openbaar groen;
B. Wegen, straten en pleinen;
C. Straatmeubilair;
D. Openbare verlichting;
E. Civiele kunstwerken;
F. Verkeer;
G. Watergangen;
H. Spelen.

Als laatste staan onderaan dit overzicht de projecten van team Buitenruimte beschreven (I).

A. Openbaar groen

Het openbaar groen is gevarieerd en biodivers

Openbaar groen is de drager van een duurzame leefomgeving waarin het fijn is voor burgers en waar ook plaats is voor fauna (zoals kleine zoogdieren, vogels en insecten). Het beheer voeren we uit met respect voor mens en dier. De komende jaren moeten we nog steeds rekening houden met uitbreiding van de bestrijding van diverse ziekten en plagen in het openbaar groen. Denk hierbij aan de essentaksterfte, de eikenprocessierups, luizen en de invasie van exoten zoals de Japanse Duizendknoop.

De groene parkeerplaatsen vergen ander 'groen' onderhoud

In de afgelopen perioden zijn verschillende straten gerenoveerd en klimaatbestendig ingericht. Een aantal parkeerstroken moeten gemaaid worden. Het komende jaar gebruiken we om tot goede oplossingen en aanpassingen te komen.

B. Wegen, straten en pleinen

We realiseren projecten uit het uitvoeringsplan Wegen

Het uitvoeringsplan geeft per jaarschijf inzicht in de beheeropgave. Daarbij maken we onderscheid in regulier onderhoud, groot onderhoud en vervangingen. Bij het in beeld brengen van de maatregelen wordt afstemming gezocht met andere disciplines, zodat met name bij groot onderhoud en vervanging sprake is van integrale planning en uitvoering. In 2023 dragen we vanuit wegen €50.000 bij aan de eerste fase van de revitalisering Dorpscentrum voor het onderdeel omgeving Loethe (beschikbaar exploitatiebudget).

Voor 2023 staan de onderstaande projecten op de planning. Deze worden nader toegelicht bij I.

Reconstructie Vogelweide
Het vervangen van de verharding in de Vogelweide maakt onderdeel uit van het integrale project Vogelweide. Als klimaatadaptieve maatregel worden de parkeervakken uitgevoerd met een open verhardingsstructuur (grasparkeren). Om dit project te realiseren is nog een investeringskrediet nodig van € 1.362.033. Er is al eerder een investeringskrediet van € 200.000 beschikbaar gesteld.

Reconstructie Dorp-Zuid
Dit gebied wordt omsloten door de Schenkelweg, Zuidbuurtseweg, Korte Miening en Dr. Kortmannstraat. De reconstrcutie wordt mogelijk in twee fasen uitgevoerd. Een deel van het wegenproject als onderdeel van het rioleringsproject Korte Miening. Het overige deel wordt in breder verband uitgevoerd. Als klimaatadaptieve maatregel worden de parkeervakken uitgevoerd met een open verhardingsstructuur (grasparkeren). Om het wegenproject te realiseren is een investeringskrediet nodig van € 1.366.101.

Herinrichting Watertje
In plaats van onderhoud is gekozen voor een herinrichtingsproject vanwege onder andere de verschillende schades aan het wegdek . Hierbij is gekozen voor het uitgangspunt om het mooie karakter van het Watertje te benadrukken door het toepassen van nieuwe gebakken straatstenen. De projectgrenzen lopen van Noordbuurtseweg/Dorpsstraat tot aan de Nieuweweg. Hiervoor is een extra investeringskrediet benodigd van € 204.345. Er is al een investeringskrediet van € 267.000 beschikbaar.

C. Straatmeubilair

Het straatmeubilair wordt dit jaar verder geïnventariseerd en geïnspecteerd

Hiermee hebben we een goed beeld van ons areaal en de status ervan. Aan de hand van deze gegevens kan het beheer conform het beheerplan opgepakt worden. In de (integrale) projecten wordt het straatmeubilair sinds 2022 meegenomen.

D. Openbare verlichting

Bij integrale projecten passen we de openbare verlichting aan of vervangen we deze

Dan worden ook vaak werkzaamheden uitgevoerd aan de openbare verlichting. Dit kan het tijdelijk verwijderen en weer terugplaatsen van lichtmasten zijn, of het aanpassen van de locaties van lichtmasten bij wijzigingen van de openbare ruimte. Daar waar mogelijk worden bij integrale projecten de lichtmasten en armaturen vervangen. Dat doen we onder andere op basis van de levensduur van de materialen.

We gaan de achterstand in lichtmastvervanging inlopen

Door het laten uitvoeren van stabiliteitsmetingen aan lichtmasten is er meer inzicht verkregen in de kwaliteit en resterende levensduur van het oudere deel van het verlichtingsareaal. De metingen hebben duidelijk gemaakt dat er een achterstand is in de vervangingsopgave van de lichtmasten. Op basis van de resultaten uit de metingen is het vervangingsprogramma lichtmasten 2023-2026 aangepast. Voor 2023-2024 is het vervangingsprogramma afgestemd op het integrale programma. Afstemming in de jaren hierna volgt als hierover meer bekend is.
Daar waar lichtmasten worden vervangen worden ook de conventionele verlichtingsarmaturen en verouderde eerste generatie LED-armaturen vervangen door de nieuwste LED-verlichtingsarmaturen.

Om de continuïteit te borgen vervangen we bij de vervanging van lichtmasten ook de armaturen

Vanaf 2010 zijn er eerste generatie LED-armaturen in de gemeente geplaatst. Bij deze LED-armaturen is een verhoogde uitval en lichtterugval geconstateerd.

Het volledige areaal openbare verlichting voeren we versneld uit met nieuwe lichttechnologieën

LED-lichtbronnen zijn op dit moment de meest betrouwbare energie-efficiënte en onderhoudsarme lichtbronnen. Naar verwachting is hiermee een energiebesparing van minimaal 50% te behalen ten opzichte van de huidige conventionele lampen. Door de meer gerichte lichtbundels van LED-lichtbronnen wordt de lichtvervuiling beperkt. Daarnaast wordt de verlichting altijd gedimd tijdens de latere avond en nachtelijke uren. Met het uitvoeren van de LED-transitie dragen we bij aan de doelstellingen voor de openbare verlichting uit het energieakkoord en vanuit de duurzaamheidsambitie.

We beperken de veiligheidsrisico’s door een slechte staat van de openbare verlichting tot een minimum

De wettelijke aansprakelijkheid maakt dat deze taak een wettelijke grondslag kent. Om de veiligheid te borgen is er een 24/7 storingsdienst bij de aannemer, worden storingen zo spoedig mogelijk verholpen en vervangt de gemeente verouderde en verslechterde objecten tijdig. Door het periodiek uitvoeren van onderhoud en inspecties en het verhelpen van geconstateerde gebreken blijven de elektrische installaties aan de gestelde veiligheidseisen voldoen.

Financiële consequentiesprogramma 2023-2026

Het inlopen van de achterstand in lichtmastvervanging, vervanging verouderde LED-armaturen en aanpassingen/vervangingen bij integrale projecten zijn verwerkt in de investeringsbudgetten.

In 2023 en 2024 worden de lichtmasten en armaturen vervangen in de integrale projecten Verlaatweg, Vogelweide en Korte Miening. Dit heeft een budgetverhoging tot gevolg van € 91.000 in 2023 en € 66.000 in 2024. Het vervangingsprogramma lichtmasten en armaturen 2025-2026 betreft vooralsnog alleen de sectorale projecten Bloemenweide en Blankaartpark. De budgetverhoging hier is respectievelijk € 58.000 en 52.000.

Het budget voor de LED-transitie, onderhoud en inspecties is vanuit het beheerplan 2020-2023 al verwerkt in de bestaande budgetten.

E. Civiele kunstwerken

F. Verkeer

Veiligheid en duidelijkheid staat voorop in het verkeer

Het is van groot belang dat iedere verkeersdeelnemer veilig gebruik kan maken van de openbare wegen. Daarvoor is duidelijkheid en eenduidig verkeersbeleid noodzakelijk. Het programma Verkeer richt zich hierop. Vanuit het programma voeren we verschillende activiteiten uit.

De mobiliteit en het verkeer moet veiliger

Vanuit verkeersveiligheid is er overleg met Regionaal Overleg Verkeer (ROV), Holland Rijnland, Politie en Rijkswaterstaat. Bij het ROV gaat het om regionale acties en (school)campagnes ten behoeve van verkeersveiligheid, zoals de BOB-campagne of spandoeken "Onze scholen zijn weer begonnen!".
Met Holland Rijnland bespreken we de verkeersveiligheid en subsidies voor maatregelen.
Voor de Hoge Rijndijk is een projectleider ingezet (2022) om de verschillende maatregelen tot uitvoer te brengen in samenwerking en overleg met de betrokken partijen. Hiervoor moeten nog keuzen gemaakt worden.
Bij het Rijk gaan we een aanvraag doen (2022) voor de verkeersveiligheid in het Dorpsentrum in het kader van de investeringsimpuls verkeersveiligheid (maximaal 50% subsidie, tot een maximaal bedrag van circa € 42.000). Dit geld gebruiken we als bijdrage aan de eerste fase van de revitalisering Dorpscentrum (onderdeel omgeving Loethe). Daarnaast is extra budget van € 15.000 opgenomen om 'werk met werk" te maken. De meerkosten die in een project ontstaan door aanvullende verkeersmaatregelen kunnen daaruit gefinancierd worden.

De mobiliteit en verkeer moet duurzamer

De verduurzaming van mobiliteit hangt samen met andere strategieën zoals de Regionale Energie Strategie (RES) en de ruimtelijke ontwikkelagenda. Deze transitie claimt ook vanuit verkeer extra ruimte doordat er bijvoorbeeld steeds meer laadpalen worden geplaatst. Daarnaast is het behoud van karakteristiek groen ook noodzakelijk. De druk op de openbare ruimte neemt hierdoor toe.

Uitvoering van verkeersveiligheidsplan en maatregelenpakket fietspaden

De punten uit het verkeersveiligheidsplan die voor 2023 in de planning staan, worden uitgevoerd.
De maatregelen fietspaden zijn afgestemd met de provincie. Het gaat hierbij om Balkenpad, Molenpad, Lange Kerkepad, Korte Kerkepad, Noordbuurtseweg fase 2, Bedrijventerrein Grote Polder (industrieweg en Handelsweg), Miening (inclusief Europalaan), Hoge Rijndijk en Geerweg. Deze fietspaden worden opgepakt als compensatie voor het niet doorgaan van het station Meerburg. De voorbereidingen zijn opgestart in 2022. De verwachting is dat een groot deel van de uitvoering in 2023 plaatsvindt. Budget voor de uitvoering is geregeld in de Staat van Zoeterwoude. De werkzaamheden zijn 100% subsidiabel.

G. Watergangen

Duurzame instandhouding beschoeiingen
Biodiversiteit staat hoog in het vaandel bij de gemeente Zoeterwoude. Bijvoorbeeld door de aanleg van
natuurvriendelijke oevers. Natuurvriendelijke oevers zijn oevers die niet alleen een waterkerende functie hebben, maar ook rekening houden met de natuur en het landschap. Planten en dieren voelen zich hier meer thuis dan bij een traditionele (verharde) oever. Een natuurvriendelijke oever biedt een plek voor meer planten en dieren. Dat heeft op zijn beurt weer positieve effecten op de waterkwaliteit. Daarnaast is de esthetische waarde van natuurvriendelijke oevers veelal hoger dan dat van de traditionele oevers.

Waar mogelijk realiseren we natuurvriendelijke oevers

En we behouden en beschermen bestaande natuurvriendelijke oevers. Waar beschoeiing aan vervanging toe is en deze niet noodzakelijk is voor de instandhouding van de oever, wordt de oever omgevormd naar een natuurlijke oever. Dit is een oever die niet de naam natuurvriendelijke oever mag hebben, maar wel zo gedimensioneerd is dat de oevervegetatie voor stevigheid zorgt.

Duurzame instandhouding water

De gemeente Zoeterwoude vindt het belangrijk om de watergangen te baggeren. De baggerwerkzaamheden zijn enerzijds van belang om te voldoen aan de wettelijke onderhoudsplicht die bij de keur van het Hoogheemraadschap geregeld is. Ook hebben baggerwerkzaamheden effect op de kwaliteit van het water. Te ondiep water heeft een negatief effect op de waterkwaliteit. Zo beperkt ondiep water het zelfreinigend vermogen van het water en zorgt het voor vissterfte en botulisme.

We onderhouden de watergangen bij voorkeur zelf

De gemeente baggert de watergangen en de kosten worden verhaald op de overige onderhoudsplichtigen. In het landelijk gebied wordt in overleg met de particulier (en voor zover de kwaliteit van de bagger dit toelaat) de uitkomende bagger veelal op percelen van particulieren verspreid.

H. Spelen

Speelplekken Vogelweide

De speelplekken in de Vogelbuurt (Vogelweide) worden meegenomen in de integrale aanpak van de Vogelweide. Hiervoor is al geld begroot via het Uitvoeringsplan Spelen.

I. Projecten Buitenruimte

Met alle beheerdisciplines is afstemming gezocht om aanstaande projecten (werken) integraal te benaderen. Na een inventarisatie van opgaven zijn de planningen en de werkgrenzen op elkaar afgestemd. Dit heeft geresulteerd in onderstaande projecten. Als planjaar is aangehouden het jaar dat de voorbereidingen opstarten. Een overzicht, inclusief financiën, van deze projecten met een toelichting is opgenomen in een aparte bijlage "Projecten Buitenruimte".

• Broekweg - 2022
• Nassaupad - 2022
• Moerascypreslaan - 2022
• Parallelweg Hoge Rijndijk - 2022
• Vogelweide - 2023
• Watertje - 2023
• Productieweg - 2023
• Ommedijkseweg - 2023
• Korte Miening / Dorp-Zuid - 2023
  

3B.2 Afval en reiniging

Onze visie op afval

Eén van de speerpunten van het Zoeterwoudse afvalbeleid is het streven naar een circulaire economie. Dat betekent dat afval zoveel mogelijk als grondstof moet worden (her)gebruikt. De mate van afvalscheiding en het verminderen van restafval zijn dus twee belangrijke pijlers om het succes van onze circulaire doelstellingen te meten. Wat betreft afvalscheiding en het verminderen van restafval loopt Zoeterwoude al jaren regionaal voorop. Ook in 2023 willen wij dit voortzetten.

Vermindering van het restafval
Het langetermijndoel is wederom het stimuleren van afvalscheiding. Hierdoor wordt het verminderen van restafval direct gestimuleerd, want beter afval scheiden betekent minder restafval. Zoeterwoude streeft daarom in 2023 naar een restafvalgewicht van maximaal 60 kilogram per inwoner. Eventueel aanhoudende COVID-19 maatregelen zoals het thuiswerkadvies kunnen er voor zorgen dat het gewicht in 2023 hoger is dan het streefdoel. Dit gebeurde ook in 2022.

Op de lange termijn willen we het streefgewicht van 60 kilogram restafval per inwoner halveren

Om deze doelstelling te kunnen behalen, willen wij inwoners informeren over in welke afvalstromen nog kansen te behalen zijn. Zo bouwen we gezamenlijk het aantal kilogrammen restafval verder af. Met behulp van bewustwordingscampagnes en voorlichtingen over onder andere het scheiden van keukenafval bij GFT zijn er in 2023 flinke slagen te maken. Ook voor het op de juiste manier wegdoen van elektronische apparaten en batterijen zien we nog mogelijkheden voor verbetering. Met een nieuw inzamelsysteem voor oud papier en karton (OPK) wordt de huis-aan-huis inzameling door Renewi met hulp van verenigingen vervangen en in 2023 naar een langdurige oplossing omgezet.

We realiseren een milieuparkje in de eerste fase van de revitalisering Dorpscentrum (Loethe)
Dit nieuwe milieuparkje is ter vervanging van de huidige locatie (bovengronds) op de Loethe. Deze locatie geeft veel overlast. Daarom is dit gebied meegenomen in de planvorming voor het Dorpscentrum. Om in de eerste fase dit urgente probleem op te lossen is een investeringskrediet nodig van €55.000 voor de aanschaf en plaatsing van vier ondergrondse containers (waarvan één perscontainer). Dit geld gebruiken we als bijdrage aan de eerste fase van de revitalisering Dorpscentrum (onderdeel omgeving Loethe).

Het tarief Afvalstoffenheffing stijgt in 2023
De kosten van afvalinzameling en -verwerking zijn al enkele jaren hoger dan de opbrengsten uit de afvalstoffenheffing. Hierdoor is de zogeheten kostendekkenheid van de tarieven op dit moment erg laag. Hierdoor zijn wij genoodzaakt de tarieven vanaf 2023 te laten stijgen.

In de begroting 2023 en de meerjarenraming voor 2024-2027 is een verhoging van het vastrecht en het tarief voor diftar verwerkt, zoals aangegeven in onderstaande tabel. Door de tarieven te verhogen stijgt de kostendekkenheid van 76,4% in 2023 stapsgewijs naar 95% in 2026. Dit betekent dat in 2026 nog maar 5% van de kosten niet uit de heffingen worden betaald ten opzichte van 24% in 2023.

3B.3 Riolering

Het afvoeren van aangeboden (afval)water is een wettelijke gemeentelijke verplichting ter bevordering van de volksgezondheid. Ook afvoer van hemelwater is een taak van de gemeente. Hiervoor is de aanleg van riolering en het onderhoud ervan noodzakelijk. Bij riolering worden diverse doelstellingen nagestreefd.

We verminderen het aanbod vuilwater

Door het scheiden van vuilwater en hemelwater (regen) voorkomen we vermenging van schoon hemelwater met vuilwater. Hierdoor vermindert het aanbod van vuilwater aan de zuiveringsinstallaties aanzienlijk. In 2023 ronden we de aanleg van de regenwateriolering in de wijk Westwout af. We ronden de voorbereidingen voor de uitvoering van rioolvervangingen in de wijk Vogelweide af en starten met de aanbesteding en uitvoering hiervan.

We repareren en vervangen riolering in de Korte Miening en omstreken

Daar zijn in meerdere straten de rioolbuizen kapot door achtergebleven (paal)funderingen. Deze riolering moet vervangen worden. We leggen er ook een hemelwaterriolering bij. De voorbereiding voor deze werkzaamheden zijn gestart en aanbesteding en uitvoering volgen in 2023. Het voorbereidingskrediet van € 100.000 is beschikbaar. Om de uitvoering te realiseren is een uitvoeringskrediet nodig van € 500.000.

We vervangen het laatste deel van de riolering van de Dorpstraat tot aan het gemaal aan de Loethe

Het Dorpscentrum wordt heringericht en om werk met werk te maken wordt vooraf het laatste deel van de riolering (deel Dr. Kortmanstraat). Hiervoor is een krediet van € 550.000 nodig.

Klimaatadaptatie brengen we verder onder de aandacht
Door in hevigheid toenemende neerslag is er in het land op veel plaatsen regenwateroverlast ontstaan. Met de aanleg van gescheiden stelsels maken we het stelsel robuuster zodat ze deze hevige buien aankunnen. Ook is onderzoek nodig naar het functioneren van het systeem. Hiervoor inventariseren we de data en meetgegevens. Daarnaast is voorlichting noodzakelijk om inwoners en bedrijven zoveel mogelijk te motiveren hun daken af te koppelen van het vuilwaterriool en aan te sluiten op het regenwaterriool.

In 2023 is er een bedrag van € 100.000 beschikbaar. Hiermee maken we onder andere klimaatadaptieve maatregelen mogelijk. Voor particulieren is dit mogelijk vanuit het project. Denk hierbij aan open bestrating. Door de aanleg van open bestrating, zoals bijvoorbeeld grastegels in parkeervakken, wordt meer regenwater opgenomen in de bodem en wordt het rioolstelsel ontlast. Deze maatregelen verminderen ook hittestress.

Financiële consequenties prijstijgingen

Door de huidige kostenstijgingen hebben we de begroting voor riolering vanaf 2023 verhoogd met de volgende percentage`s:

• Energiekosten 30%;
• Dagelijksonderhoud 10%;
• Investeringskredieten 15%.

3B Kengetallen en Financieel overzicht

Kengetallen/beleidsindicatoren

1. ¹ Bron: CBS, kilogram per inwoner

Financieel overzicht 3B Beheer Openbare ruimte

Financiële toelichting

Voor het beheer van Openbare Ruimte is in 2023 per saldo € 2.732.000 begroot. Hierbij valt op dat de begrote lasten nagenoeg gelijk zijn ten opzichte van 2022 (€ 43.000 lager), maar dat er wel meer baten zijn geraamd voor een bedrag van € 368.000. Hieronder lichten wij de belangrijkste verschillen toe.
Kleinere verschillen als gevolg van interne verrekeningen, indexering van salarissen, bijstelling van kapitaallasten zijn niet nader toegelicht.

Openbare ruimte
De lasten voor het beheer van de openbare ruimte zijn in 2023 € 239.000 lager in 2022. DIt komt doordat er in 2022 incidenteel meer budget beschikbaar was voor diverse beheerwerkzaamheden. Er was meer budget voor asfalteringswerkzaamheden, het opstellen van het beleidsplan openbare verlichting en de vervanging van lichtmasten, de uitvoering van maatregelen uit het verkeersveiligheidsplan en de aanpak van bebording. Deze budgetten zijn in 2023 vervallen, waardoor de kosten lager zijn dan in 2022.

Afval en reiniging
Door de groei van het aantal woningen nemen de kosten van afvalinzameling en -verwerking toe ten opzichte van de begroting 2022 met € 77.000. Daarnaast nemen ook de inkomsten uit de afvalstoffenheffing toe met € 160.000. Dit komt niet alleen door de groei van het aantal woningen, maar ook omdat het tarief voor vastrecht en diftar stijgt. De tarieven stijgen doordat de kosten al langere tijd hoger zijn dan de opbrengsten uit de afvalstoffenheffing. Dat lijkt in eerste instantie misschien niet uit bovenstaande tabel, waar er een voordeel van € 89.000 voor Afval en reiniging staat vermeld. Hierin zijn echter niet de overheadkosten van de organisatie in meegenomen, die wél onderdeel uitmaken van het tarief. In de paragraaf Lokale heffingen is dit in detail toegelicht. Daar is te lezen dat in 2023 de kostendekkenheid 76,4% is, oftewel 23,7% van de kosten wordt niet gedekt door de Afvalstoffenheffing.

Riolering
Bij Riolering geldt ook dat de baten toenemen door de groei van het aantal woningen. De kosten nemen echter toe door prijsindexatie op onderhoud en energie. Hierdoor stijgen de lasten met € 119.000 ten opzichte van 2022 en de baten met € 163.000.

Investeringen Beheer Openbare ruimte

Investeringen

De vervangingsinvesteringen in de openbare ruimte zijn in overeenstemming met de beheerplannen 2020-2023 en het integraal waterketenplan 2018-2023 (IWKP). Voor 2023 levert dit een investeringsbedrag op van € 1.400.000.
In 2023 worden de beheerplannen herzien. Vooruitlopend daarop voorzien wij al extra investeringen, die nog niet in het huidige beheerplan in het jaar 2023 waren opgenomen. Het gaat met name om twee grote reconstructies van wegen en de de vervanging van riolering van het Dorpscentrum voor een bedrag van in totaal € 3.200.000. In totaal bedraagt het investeringvolume voor het beheer van de openbare ruimte in 2023 € 5.100.000.

Portefeuillehouders burgemeester F.Q.A. van Trigt en wethouder H.P. Olthof.

Overhead is het geheel van activiteiten, gericht op de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. In de programma's nemen we alleen de kosten op die direct samenhangen met het primaire proces, zoals de salarislasten. De indirecte kosten, die samenhangen met de werkzaamheden van de gemeente, staan in het programma Overhead.

Het programma Overhead is nauw verwant met de paragraaf 2.2.5 Bedrijfsvoering. Hierin zijn de diverse overheadzaken verder uitgewerkt en omschreven. In programma Overhead zijn de doelstellingen, prestaties en activiteiten terug te vinden. Verder nemen we in dit programma de formatie en de kengetallen op.

4A Overhead

Toelichting

In 2022 hebben we een medewerkersonderzoek gehouden. In dit medewerkersonderzoek is naar voren gekomen dat de werkdruk bij de gemeente hoog is, maar dat de werknemers ook de gemeente ervaren als een fijne werkgever. We zijn op basis van het onderzoek World-class Workplace geworden. Daarmee behoren we tot de club werkgevers die bovengemiddeld scoren op werkgeverschap. Dat willen we zo houden. Daarom zetten we voor het komende jaar in op de zachte kant van het werkgeverschap, zoals een gezellige werkomgeving, een goede sfeer en onderling contact tussen medewerkers.

Vanwege de coronacrisis hebben we de afgelopen jaren weinig tot niet op kantoor kunnen werken. Wel is de organisatie uitgebreid met nieuwe medewerkers, die voornamelijk vanachter hun beeldscherm kennis hebben gemaakt met het team en de organisatie. Om het teamgevoel verder te versterken zetten we komend jaar in op het organiseren van extra teambuilding via leuke activiteiten en activiteiten voor de ontwikkeling van de medewerkers.

In 2023 gaat er ook wat veranderen rondom de dienstverlening naar de organisatie toe. De organisatie Servicepunt71 wordt opgeheven. Hiervoor in de plaats komt een centrumregeling met de gemeente Leiden. Deze centrumregeling gaat dezelfde taken vervullen als het Servicepunt71. Voor de gemeente vraagt dit wel extra aandacht in het kader van accounthouderschap richting de nieuwe regeling. Hier zullen we het komend jaar extra op inzetten, zodat de dienstverlening en bedrijfsvoering naar onze medewerkers minimaal hetzelfde blijft en zelfs beter wordt.

Budgetten Algemene Dienst

De budgetten van de Algemene Dienst worden beschreven in programma overhead en daarna doorberekend naar de producten waaraan zij worden besteed. Binnen het team zijn er diverse budgetten die door wet- en regelgeving of door inflatie op dit moment niet meer toereikend zijn. Onder andere het onderhoud aan het spoor via Prorail en de onderhoudsbudgetten van de werf en contributies op het gebied van de dienstvoertuigen nemen toe in kosten.

4A.1 Personeel

Op het gebied van personeel blijven we inzetten op aantrekkelijk werkgeverschap van de gemeente. De verbeterpunten uit het medewerkersonderzoek 2022 nemen we mee in de diverse ontwikkelingen.

Formatie

Formatiewijzigingen naar aanleiding van de Staat van Zoeterwoude

In de Staat van Zoeterwoude zijn diverse formatiewijzigingen door de raad vastgesteld. Deze zijn grotendeels verwerkt en de recente formatie in fte is ook in de bovenstaande tabel terug te vinden. Mogelijk vinden er nog (kleine) verschuivinge in het beeld per 01-01-2023 plaats op basis van de definitieve verwerking van de formatieplaatsen.

4A.2 Huisvesting

Op het gebied van huisvesting zijn op dit moment geen grote nieuwe projecten voorzien. Binnen dit onderdeel houden we continue aandacht voor de werkplek en de bijbehorende voorzieningen. We doen dit door middel van onderhoud en, waar mogelijk, verbetering. Specifiek aandachtspunt binnen dit onderdeel is het faciliteren van hybride werken. Hierin volgen wij de landelijke richtlijnen en werken wij samen met de regiogemeenten.

Diverse lopende projecten werken mogelijk door in in 2023

Het gaat dan om de verbouwing van de gemeentewerf en het inrichten van de raadzaal met onder andere AV-middelen. Deze zijn bij de raad al bekend. Voor de verbouwing van de gemeentewerf is de planvorming in 2022 gereed. Over de raadzaal volgt een afzonderlijk raadsvoorstel met daarin de kosten van de noodzakelijke voorzieningen. De toiletgroepen van het gemeentehuis zijn bij de laatste grote verbouwing niet meegenomen. In 2023 kijken we naar modernisering ervan.

Per 1 januari 2023 komt er een verbod op wegwerpbekers

Dit zijn kantoorbenodigheden die vallen onder huisvesting. Voor invoering van dit verbod investeren wij in een meer duurzame oplossing voor het gebruik van bekers.

4A.3 ICT

Vanaf 1 januari 2023 wordt de bedrijfsvoering (en dus ICT) van onder andere de gemeente Zoeterwoude overgedragen van Servicepunt71 naar de gemeente Leiden. Met deze wijziging van de samenwerking borgen de regionale gemeenten de kwaliteit en continuïteit van de bedrijfsvoering.

Binnen de ICT is aandacht voor het vergroten van de kwaliteit en het verminderen van de kwetsbaarheid van de organisatie. Op dit gebied ontwikkelen wij, samen met de regiogemeenten, diverse digitale middelen door. We doen dit in aansluiting op de behoefte van de organisatie.

4A.4 Uitbesteding bedrijfsvoering

In dit onderdeel hebben we kort aandacht voor de uitbesteding van onze bedrijfsvoering aan andere partijen. In de paragraaf Bedrijfsvoering is een uitgebreidere omschrijving opgenomen van de concrete ontwikkelingen op dit gebied.

Doorontwikkeling Servicepunt71

De doorontwikkeling van het Servicepunt71 richting een centrumregeling is onderzocht. In de komende jaren wordt gekozen voor het overdragen van de bedrijfsvoeringsorganisatie aan de gemeente Leiden. Hierbij nemen de andere gemeenten middels dienstverleningsovereenkomsten de nodige bedrijfsvoering af van de vernieuwde regeling. Uitgangspunt van deze ontwikkelingen is het overdragen van de bedrijfsvoering 'as is', zonder meerkosten en met verdere verbetering van de kwaliteit.

4A Kengetallen en Financieel overzicht

Kengetallen/beleidsindicatoren

1. ¹ fte per 1.000 inwoners
2. ² Kosten per inwoner
3. ³ Percentage van totale loonsom incl. externen
4. ⁴ Overheadkosten als percentage van de totale lasten

Financieel overzicht Overhead

Financiële toelichting

Voor de budgetten van de Algemene Dienst vragen we een totale verhoging van € 13.000 aan. Het merendeel van deze verhoging zit in de onderhoudskosten. Dit gaat om circa €10.000. Deze kosten vallen binnen programma Overhead. De investeringen voor de Algemene Dienst staan opgenomen in programma Algemene Dekkingsmiddelen.

De kosten voor personeel nemen toe ten opzichte van de vorige jaarrekening. Dit is het gevolg van het opnemen van nieuwe formatie, zoals besloten in de Staat van Zoeterwoude.

Portefeuillehouder wethouder H.P. Olthof

Omschrijving van het programma
Het programma Algemene Dekkingsmiddelen en Onvoorzien geeft inzicht in het beleid en de ontwikkelingen over inkomsten en opbrengsten voor de realisatie van het gewenste gemeentelijke voorzieningenniveau.

5A Algemene dekkingsmiddelen

5A.1 Belastingen

We laten de lasten van inwoners niet meer stijgen dan strikt noodzakelijk

De doelstelling van het belastingbeleid van de gemeente is er steeds op gericht de lasten van inwoners niet meer te laten stijgen dan strikt noodzakelijk is om het voorzieningenniveau in de gemeente in stand te houden. Daarom verhogen wij de opbrengsten uit belastingen met 3% ten opzichte van de raming van 2022. Daarnaast houden wij rekening met de groei van het aantal woningen in de gemeente. Hierdoor nemen de totale opbrengsten in euro's toe. Procentueel blijft de verhoging beperkt tot de genoemde 3%.

Wet Onroerende Zaken (WOZ)
De uitvoering van de wet WOZ is uitbesteed aan de Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR). Dit samenwerkingsverband voert voor 11 gemeenten en het hoogheemraadschap Holland Rijnland de heffing en invordering van de lokale en waterschapsbelastingen uit. Verder beoordeelt de landelijke Waarderingskamer de kwaliteit van de waardering van WOZ-objecten en de uitvoering van de wet WOZ binnen de gemeente. Voor Zoeterwoude is het algemene oordeel over 2021 "Goed". Dat betekent dat de kwaliteit van de taxaties van goede kwaliteit is en het werkproces van de WOZ op alle onderdelen aan de kwaliteitseisen voldoet. Dat is niet alleen belangrijk voor onze eigen heffingen. De Belastingdienst en het Waterschap maken ook gebruik van de WOZ-waarde. Daarnaast bepaalt het voor een deel de hoogte van de huur van woningen.

De BSGR hanteert sinds 2020 een kostprijsmodel dat is gebaseerd op het aantal handelingen per belastingsoort. Hierdoor is er beter zicht op de kosten van de belastingprocessen. De begroting 2023 van de BSGR laat zien dat de kosten voor het waarderen van de WOZ-objecten € 122.900 bedraagt en voor het opleggen en innen van alle aanslagen € 57.100.

Onroerende zaakbelasting (OZB)
De opbrengst uit OZB is een algemeen dekkingsmiddel voor de gemeente en ter vrije bestemming van de raad. Met de inkomsten uit OZB dekken we in 2023 ongeveer 20% van de kosten van de gemeente.
Voor de raming inkomsten uit OZB gaan wij uit van een opbrengstenstijging van 3% in 2023 ten opzichte van de raming van 2022. Het raadsbesluit om de OZB-opbrengsten voor niet-woningen in 2023 met 1,25% te laten stijgen is meegenomen. Dat geldt ook voor de groei van het aantal woningen met 2,26% ten opzichte van het aantal woningen in 2022. Door de verwachte groei van de woningen ziet de woningvoorraad er de komende jaren als volgt uit:

Meer woningen betekent hogere inkomsten uit OZB. Het betekent ook hogere kosten vanwege uitbreiding van het voorzieningenniveau. Op basis van bovenstaande uitgangspunten zijn de verwachte inkomsten voor de OZB 2023 berekent en in onderstaande tabel opgenomen.

De komende jaren stijgt de OZB-opbrengst door de verwachte groei van het aantal woningen. In onderstaande tabel is deze groei in beeld gebracht.

In december 2022 stelt de raad de tarieven voor 2023 vast aan de hand van de bovenstaande opbrengstraming in de begroting 2023 en de meest recente waardeontwikkeling van het vastgoed. Als de waarde van onroerend goed in het economisch verkeer stijgt, kunnen de tarieven lager worden vastgesteld. Als de waarde daalt, stijgen de tarieven extra om de gewenste opbrengst te realiseren. Daarmee is de waardeontwikkeling van woningen niet van invloed op de inkomsten uit OZB. Wel kan de waardeontwikkeling van onroerend goed in individuele gevallen afwijken van het gemiddelde. Daardoor is het mogelijk dat individuele aanslagen afwijken van de gemiddelde waardedaling of -stijging van alle objecten.

Bedrijven investeringszone (BIZ)
Voor het afgebakende gebied Industrieterrein Grote Polder is een BedrijvenInvesteringsZone (BIZ) ingesteld in samenwerking met de Vereniging Grote Polder. Op basis van de WOZ-waarde van de panden in het gebied betalen de ondernemers een opslag op de OZB. De opbrengst van deze heffing betalen wij, na aftrek van de perceptiekosten, in de vorm van een subsidie door aan de Vereniging Grote Polder. Zij verzorgt hiermee het beheer van het bedrijventerrein, zoals onderhoud en veiligheid. De opbrengst wordt jaarlijks geraamd op
€ 150.000.